Διαδερμική θεραπευτική αντιμετώπιση νεοπλασματικής νόσου

Η εφαρμογή διαδερμικών μεθόδων κατάλυσης πραγματοποιείται υπό απεικονιστική καθοδήγηση, είτε με υπερηχοτομογραφία, είτε με αξονική τομογραφία, είτε με μαγνητική τομογραφία

Η διαδερμική κατάλυση (ablation) αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο τοπικής καταστροφής καρκινικών κυττάρων με θερμότητα ή ψύξη, διαφυλάττοντας τους γειτονικούς υγιείς ιστούς. Η κατάλυση πραγματοποιείται με ραδιοσυχνότητες (RF Ablation), με μικροκύματα (Microwave Ablation), με κρυοκατάλυση (cryoablation), με συνδυαστικές θεραπείες ablation και χημειοεμβολισμού.

Στη χειρουργική οι ραδιοσυχνότητες χρησιμοποιούνταν από το 1920 ενώ η χρήση της μεθόδου στα πλαίσια της επεμβατικής ακτινολογίας για την τοπική θεραπεία όγκων έγινε δημοφιλής μετά το 1990. Η μέθοδος εφαρμόζεται για τον τοπικό έλεγχο όγκων ήπατος, πνεύμονα, νεφρού, οστών και μεταστατικών όγκων ποικίλης προέλευσης.

Ασθενείς που δεν μπορούν να χειρουργηθούν λόγω συνοδών ιατρικών προβλημάτων.
Ασθενείς με περιορισμένη μεταστατική νόσο που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να χειρουργηθούν.
Ασθενείς με προχωρημένο στάδιο νόσου που δεν απαντούν στη χημειοθεραπεία ή την ακτινοβολία .
Ασθενείς με πολλαπλές μεταστάσεις, εκτεταμένη νόσο, διήθηση ζωτικών δομών (αγγεία), αμφοτερόπλευρες βλάβες και αδυναμία χειρουργικής προσπέλασης.

Τα κριτήρια καταλληλότητας μιας βλάβης για κατάλυση είναι η θέση, το μέγεθος και ο ιστολογικός τύπος της βλάβης. Τα περισσότερα κέντρα προτιμούν να αντιμετωπίζουν ασθενείς με τέσσερις ή λιγότερες εστίες.

Το μέγεθος της βλάβης που καυτηριάζεται θεωρείται μεγάλης σημασίας προγνωστικός παράγοντας για το αποτέλεσμα της κατάλυσης. Ιδανικοί όγκοι είναι όγκοι με μέγιστη διάμετρο 3 εκατοστών, ώστε να επιτευχθεί πλήρης κατάλυση με τις περισσότερες ευρέως χρησιμοποιούμενες συσκευές.

Τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη νέων ηλεκτροδίων και προηγμένης τεχνολογίας γεννητριών μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και μεγαλύτερες βλάβες με μέγιστη διάμετρο έως 7 εκατοστά. Στα περισσότερα κέντρα εφαρμόζεται ο κανόνας των 5, δηλαδή λιγότερες των 5 εστιών και μικρότερες από 5 εκατοστά σε μέγεθος.

Η κατάλυση μπορεί να εφαρμοστεί και συνδυαστικά ή να ακολουθήσει την εφαρμογή συστηματικής χημειοθεραπείας με στόχο τη μείωση του μεταστατικού φορτίου, εφόσον η χειρουργική θεραπεία δεν έχει ένδειξη.

Ο σωστός χρονικά συνδυασμός χημειοθεραπείας και κατάλυσης εξατομικεύεται και συνήθως εφαρμόζεται επί αποτυχίας της προηγηθείσας χημειοθεραπείας.

Αντενδείξεις για την εφαρμογή διαδερμικής κατάλυσης αποτελούν η επιβαρυμένη κλινική κατάσταση του ασθενούς, οι διαταραχές πήξης και η αδυναμία του ασθενούς να συνεργαστεί ή να υποβληθεί σε γενική αναισθησία.

Η θερμοκατάλυση με μικροκύματα (Microwave Ablation) επιτυγχάνει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε μικρότερους χρόνους, συγκρινόμενη με τη θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες και έχει ένδειξη κυρίως σε όγκους πνευμόνων και οστών.

Η κρυοκατάλυση του όγκου έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των κυττάρων με κατάψυξη. Ο ασθενής αισθάνεται μόνο την ενόχληση από την εισαγωγή του ηλεκτροδίου και δεν νοιώθει θερμότητα ή πόνο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κρυοκατάλυσης.

Η απεικονιστικά καθοδηγούμενη διαδερμική κατάλυση είναι ελάχιστα επεμβατική, εύκολη για τον ασθενή, με ελάχιστα ποσοστά επιπλοκών και θνησιμότητας. Ταυτόχρονα εξασφαλίζεται μικρότερη νοσηρότητα και χρόνος νοσηλείας για τον ασθενή. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι υψηλά εφόσον εφαρμόζεται σε κατάλληλα επιλεγμένους ασθενείς.

Λουκάς Θάνος , Ακτινοδιαγνώστης-Επεμβατικός Ακτινολόγος, Διευθυντής Απεικονιστικών Τμημάτων, ΙΑΣΩ Γενική Κλινική