Κολπική μυκητίαση – Συμπτώματα, Αίτια και Πρόληψη

Η κολπική μυκητίαση είναι μια από τις συχνότερες μολύνσεις του γυναικείου κόλπου. Προκαλεί ερεθισμό, έκκριση και κνησμό στον κόλπο και στο αιδοίο. 

Η κολπική μυκητίαση αναφέρεται συχνά και σαν κολπική καντιντίαση από το όνομα του συχνότερου μύκητα Candida.

Υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν τουλάχιστον 2-3 μολύνσεις μέσα στον χρόνο.

Άτομα που δεν έχουν σεξουαλική επαφή μπορούν να παρουσιάσουν κολπική μυκητίαση, για αυτό δεν θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση. Παρόλα αυτά, η κολπική μυκητίαση μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής και η πιθανότητα για κολπική μυκητίαση είναι μεγαλύτερος όταν αρχίζετε να έχετε σεξουαλικές σχέσεις. 

Οι μολύνσεις από μύκητες είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν το καλοκαίρι λόγω των θερμών και υγρών συνθηκών που ευνοούν την ανάπτυξή τους. Το καλοκαίρι, η ζέστη και η υγρασία από την εφίδρωση ή τα μπάνια στη θάλασσα δημιουργούν τις καταλληλότερες συνθήκες για την ανάπτυξη μυκήτων. 

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια έως ιδιαίτερα ενοχλητικά και είναι συχνό φαινόμενο το πρόβλημα να παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια των διακοπών, όπου και η πρόσβαση σε γυναικολόγο είναι δύσκολη.

Ευτυχώς οι μύκητες του κόλπου καταπολεμούνται εύκολα από τα περισσότερα φάρμακα που συνήθως χορηγούνται. 

Οι μυκητιάσεις που εμφανίζονται τέσσερις ή περισσότερες φορές το χρόνο μπορεί να χρειάζονται μακρύτερη θεραπεία και ένα ειδικότερο πλάνο πρόληψης.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της μυκητίασης κυμαίνονται από ήπια έως μέτρια. 

Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Κνησμό και ερεθισμό στον κόλπο και στους ιστούς στο άνοιγμα του κόλπου, που ονομάζονται αιδοίο.
• Αίσθημα καύσου, κυρίως κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή κατά την ούρηση.
• Ερυθρότητα και πρήξιμο στο αιδοίο. Η ερυθρότητα μπορεί να είναι πιο δύσκολο να φανεί σκουρόχρωμο δέρμα σε σχέση με το λευκό δέρμα.
• Πόνο και ευαισθησία στον κόλπο.
• Παχύρρευστη, λευκή κολπική έκκριση υγρών και κυττάρων, που ονομάζεται κολπική έκκριση, με λίγη ή καθόλου οσμή. Η έκκριση συχνά μοιάζει με αυτό που συνήθως ονομάζουμε σαν κομμένο τυρί.

Πολύπλοκη μυκητίαση

Μπορεί να έχετε τέτοια σοβαρή μυκητίαση αν:

• Έχετε σοβαρά συμπτώματα, όπως έντονη ερυθρότητα, πρήξιμο και κνησμό που προκαλούν σκασίματα, ρωγμές ή πληγές στον κόλπο.
• Έχετε τέσσερις ή περισσότερες μυκητιάσεις μέσα σε ένα χρόνο.
• Η λοίμωξη οφείλεται σε λιγότερο κοινό τύπο μύκητα.
• Είστε έγκυος.
• Έχετε διαβήτη που δεν είναι καλά ελεγχόμενος.
• Το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι εξασθενημένο λόγω ορισμένων φαρμάκων ή καταστάσεων όπως η λοίμωξη HIV.

Πότε να δείτε γιατρό

Κλείστε ραντεβού με τον ειδικό γιατρό εάν:

• Είναι η πρώτη φορά που έχετε συμπτώματα μυκητίασης.
• Δεν είστε σίγουροι αν έχετε μυκητίαση.
• Τα συμπτώματα σας δεν υποχωρούν μετά τη χρήση αντιμυκητιασικών κολπικών κρεμών ή υπόθετων που παίρνετε χωρίς ιατρική συνταγή.
• Έχετε και άλλα συμπτώματα.

Αιτίες

Ο μύκητας Candida albicans προκαλεί τις περισσότερες κολπικές μολύνσεις.

Τις περισσότερες φορές, ο κόλπος έχει μια ισορροπία στη μικροβιακή χλωρίδα του, συμπεριλαμβανομένης της candida και βακτηρίων που ρυθμίζεται από το όξινο pH. 

Ορισμένα βακτήρια που ονομάζονται γαλακτοβάκιλλοι και εκ φύσεως λειτουργούν για να αποτρέψουν την υπερβολική ποσότητα άλλων παθογόνων μικροοργανισμών, αλλά ορισμένοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ισορροπία.

Συχνά η μόλυνση μπορεί να προκύψει από:

• Χρήση κοινών αντιβιοτικών.
• Εγκυμοσύνη .
• Σακχαρώδη διαβήτη που δεν αντιμετωπίζεται καλά.
• Ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή ορμονοθεραπεία που αυξάνει τα επίπεδα των οιστρογόνων.

Η Candida albicans είναι ο πιο κοινός τύπος μύκητα που προκαλεί μολύνσεις. Όταν άλλοι τύποι μύκητα candida προκαλούν μολύνσεις μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μυκητιασικής λοίμωξης περιλαμβάνουν:

• Χρήση αντιβιοτικών. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι συχνές σε άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος σκοτώνουν μια σειρά από βακτήρια. Σκοτώνουν επίσης υγιή βακτήρια στον κόλπο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική παραγωγή μυκητιασικών στελεχών.
• Αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι πιο συχνές σε άτομα με υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων. Η εγκυμοσύνη, τα αντισυλληπτικά χάπια και η ορμονοθεραπεία μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα οιστρογόνων.
• Διαβήτης που δεν αντιμετωπίζεται σωστά. Τα άτομα με κακή διαχείριση του σακχάρου στο αίμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μυκητιασικών λοιμώξεων από ό,τι τα άτομα με καλά ελεγχόμενο σάκχαρο στο αίμα.
• Αδυνατισμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα άτομα με μειωμένη ανοσία είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μυκητιασικές λοιμώξεις. Η μειωμένη ανοσία μπορεί να οφείλεται σε θεραπεία με κορτικοστεροειδή ή λοίμωξη από HIV ή άλλες ασθένειες που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πρόληψη

Οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη μιας μυκητιασικής λοίμωξης:

• Μην φοράτε στενά καλσόν, εσώρουχα ή τζιν. Φοράτε βαμβακερά εσώρουχα, που δεν εφαρμόζουν πολύ σφιχτά. Μειώνουν την εφίδρωση, απορροφούν την υγρασία και μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης μυκητίασης. Αποφύγετε τα συνθετικά.
• Μειώστε κατά πολύ την πρόσληψη ζάχαρης, αφού αποτελεί τροφικό συστατικό για τους μύκητες.
• Μην κάνετε συχνές κολπικές πλύσεις. Αυτό απομακρύνει μερικά από τα «καλά» μικρόβια στον κόλπο που προστατεύουν από τη μόλυνση.
• Μην χρησιμοποιείτε αρωματικά προϊόντα στην περιοχή του κόλπου. Για παράδειγμα, μην χρησιμοποιείτε αρωματικά αφρόλουτρα, σαπούνι, σερβιέτες και ταμπόν.
• Μην χρησιμοποιείτε υδρομασάζ ή κάνετε ζεστά μπάνια.
• Μην χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά που δεν χρειάζεστε. Για παράδειγμα, μην παίρνετε αντιβιοτικά για κρυολογήματα ή άλλες ιογενείς λοιμώξεις.
• Μην μένετε με βρεγμένα ρούχα, όπως μαγιό και ρούχα γυμναστικής, για περισσότερο χρόνο από όσο χρειάζεται.
• Στην παραλία μην μένετε πολλή ώρα με βρεγμένο μαγιό. Έχετε μαζί σας 2ο μαγιό ώστε να αλλάξετε.

Ιωάννης Νικολιδάκης , Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Συνεργάτης ΙΑΣΩ