Ηλεκτρονικός Ιατρικός Φάκελος Ασθενούς

Ένα νέο σημαντικό δεδομένο στον κλάδο της Υγείας θέτει την τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου.

Οι εξελίξεις στον χώρο της Ιατρικής, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία, φέρνουν σημαντικές αλλαγές στον κλάδο της Υγειονομικής Περίθαλψης.

Σήμερα, οι πάροχοι υγείας βρίσκονται αντιμέτωποι με μεγάλες προκλήσεις. Ταυτόχρονα, όμως, δημιουργούνται και νέες ευκαιρίες για παροχή ποιοτικών και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών. Μία από τις βασικές συνιστώσες του ψηφιακού μετασχηματισμού στον χώρο της Υγείας αποτελεί ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς (electronic health record-EHR).

Η σημασία του ιατρικού ιστορικού/φακέλου είχε αναδειχθεί από τον Ιπποκράτη, σύμφωνα με τον οποίο ο ιατρικός φάκελος θα έπρεπε να περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την πορεία της ασθένειας, καθώς και τις πιθανές αιτίες αυτής. Παρότι πολλοί αιώνες έχουν περάσει από τότε, η βασική φιλοσοφία του ιατρικού φακέλου παραμένει η ίδια.

Ο ιατρικός φάκελος περιλαμβάνει πληροφορίες που αφορούν:

1. Τα δημογραφικά στοιχεία του ασθενούς (ηλικία, οικογενειακή κατάσταση κ.λπ.)
2. Το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς
3. Πιθανούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. κληρονομικότητα, αλλεργίες, προηγηθέντα χειρουργεία)
4. Την κλινική εικόνα του ασθενούς
5. Την τρέχουσα ή παρελθούσα ιατροφαρμακευτική αγωγή
6. Εργαστηριακές εξετάσεις
7. Ιστολογικές εκθέσεις
8. Απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, υπερηχογραφήματα, αξονικές ή μαγνητικές τομογραφίες)
9. Καταγραφές βιο-δυναμικών (ηλεκτροκαρδιογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, εγκεφαλογραφήματα κ.λπ.)
10. Πρακτικά χειρουργείου
11. Επιπλοκές από τη χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή ή κατά τις χειρουργικές πράξεις
12. Ιατρικές πράξεις, παραπεμπτικά και γνωματεύσεις , ενημερωτικά σημειώματα ή εξιτήρια
13. Οικονομικά στοιχεία από προηγηθείσες νοσηλείες ή πράξεις.

Στην περίπτωση του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου, τα στοιχεία αυτά αποθηκεύονται σε ψηφιακή μορφή κατά την επίσκεψη του ασθενούς σε κάποια υγειονομική δομή.

Ο ηλεκτρονικός φάκελος σταδιακά αντικαθιστά τον παραδοσιακό χειρόγραφο φάκελο ασθενούς, ο οποίος συχνά δεν ήταν προσβάσιμος από όλους και τα στοιχεία που περιείχε κινδύνευαν να χαθούν ή να μην αξιολογηθούν επαρκώς.

Αποτελεί το σύνολο των κλινικών δεδομένων και πληροφοριών που είναι γνωστά για έναν ασθενή, ώστε να είναι δυνατή η ανάκτηση, η αξιολόγηση και η στατιστική επεξεργασία τους. Έχει δε ως στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Παράλληλα, διασφαλίζει την καταγραφή και διατήρηση των στοιχείων του ασθενούς, την προστασία του ιατρικού απορρήτου, την ασφαλή μεταφορά και επεξεργασία των ιατρικών δεδομένων από άλλους ιατρούς και, τέλος, τη διαθεσιμότητα όλων των δυνατών μορφών αρχείων για την υποστήριξη και την εισαγωγή πολλών τύπων δεδομένων.

Κατά τον τρόπο αυτό, αφενός παρέχει ολοκληρωμένη πληροφόρηση για τον ασθενή, με αποτέλεσμα τη βελτίωση στη λήψη ιατρικών αποφάσεων. Αφετέρου ευνοεί την αρτιότερη εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού.

Επιπρόσθετα, δίνει πληροφορίες στους παρόχους υγείας, με σεβασμό πάντα στο ιατρικό απόρρητο, στοχεύοντας στη βελτίωση των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Επίσης, δημιουργεί μια βάση ιστορικών δεδομένων, η ανάλυση των οποίων βοηθά στην πρόβλεψη μελλοντικών ζητημάτων Υγείας στον γενικό πληθυσμό και υποστηρίζει την κλινική έρευνα και τη δημόσια Υγεία. Μπορεί, τέλος, να έχει νομική χρήση.

Οφέλη ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου

Για ασθενή και ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό:

• Μειώνεται ο χρόνος εκτίμησης της κατάστασης του ασθενούς, λόγω άμεσης πρόσβασης στα ιατρικά δεδομένα που τον αφορούν (παλαιές νοσηλείες, καθίστανται γνωστά υποκείμενα ή χρόνια νοσήματα κ.τ.λ.).
• Υπάρχει πρόσβαση στις προηγηθείσες απεικονιστικές και εργαστηριακές εξετάσεις, με δυνατότητα σύγκρισης μεταξύ αυτών. Παράλληλα, αποφεύγεται η χωρίς λόγο επανάληψή τους.
• Καθίσταται γνωστή η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής και ρυθμίζονται με καλύτερο τρόπο οι πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
• Καθίσταται δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ διαφορετικών ιατρονοσηλευτικών ιδρυμάτων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση στη λήψη αποφάσεων για τον ασθενή.
• O ασθενής έχει πρόσβαση στα ιατρικά δεδομένα που τον αφορούν, έχοντας έτσι καλύτερη γνώση της κατάστασης της υγείας του και μεγαλύτερη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με το ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό.

Για τους παρόχους υγείας και τους κρατικούς φορείς:

• Αποφεύγεται η αλόγιστη συνταγογράφηση ιατρικών εξετάσεων και φαρμάκων.
• Παρέχονται στατιστικά και επιδημιολογικά στοιχεία για τον γενικό πληθυσμό, που βοηθούν στη βελτίωση των παροχών υγείας και την οργάνωση προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής.
• Δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης προγραμμάτων τηλεϊατρικής για απομακρυσμένους πληθυσμούς.
• Παρέχει διοικητικά και οικονομικά στοιχεία, ευνοώντας την ανάπτυξη διαφορετικών επιχειρηματικών μοντέλων στον χώρο της Υγείας.

Στον τομέα της έρευνας:

• Παρέχονται με ασφαλή τρόπο στατιστικά δεδομένα σχετικά, για παράδειγμα, με την αποτελεσματικότητα φαρμάκων και θεραπειών ή επιπλοκών που σχετίζονται με αυτές.
• Δίνεται η δυνατότητα συλλογής στοιχείων για εκπόνηση επιδημιολογικών ερευνών στον γενικό πληθυσμό.

Συμπερασματικά, μπορεί να ειπωθεί ότι η χρήση του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου αποτελεί βασικό στοιχείο του ψηφιακού μετασχηματισμού στον χώρο της Υγείας. Ευνοεί τη βέλτιστη λήψη αποφάσεων και την παρεχόμενη ιατρονοσηλευτική φροντίδα.

Τέλος, οδηγεί σε πιο αποδοτικές εσωτερικές επιχειρησιακές διαδικασίες των παρόχων υγείας, μειώνοντας το κόστος και επιτρέποντάς τους να υπηρετήσουν τον πρωταρχικό τους στόχο, που είναι η παροχή σύγχρονων και καλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης που είναι προσβάσιμες σε όλους – ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης ή κοινωνικών συνθηκών.

Αικατερίνη Καναβάκη, Παιδοακτινολόγος, Αναπλ. Διευθύντρια Υπερήχων και Ακτινολογίας Παίδων, ΙΑΣΩ Παίδων.