Μικρός Αλλά Κρίσιμος: Ο Ρόλος του Θυροειδούς Στην Υγείας Μας

O θυρεοειδής αδένας είναι ένας μικρός, αλλά πολύ σημαντικός αδένας του ανθρώπινου σώματος. Βρίσκεται στη βάση του λαιμού και παράγει τις ορμόνες T4 και T3 με σημαντική επίδραση ουσιαστικά σε ολόκληρο τον οργανισμό. Είναι κατανοητό λοιπόν, ότι οποιαδήποτε διαταραχή της λειτουργίας του, επηρεάζει αρνητικά την ομαλή λειτουργία πρακτικά όλων των οργάνων του σώματος.

Στο έμβρυο, ο θυρεοειδής δημιουργείται κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου της εγκυμοσύνης, και για τον λόγο αυτό είναι κεφαλαιώδους σημασίας η φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς της εγκύου, δεδομένου ότι οποιαδήποτε διαταραχή του επηρεάζει την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου.

Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός), εάν μείνει χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση, έχει ως αποτέλεσμα στην παιδική και την εφηβική ηλικία, κυρίως τον επηρεασμό της φυσιολογικής αναπτύξεως και τη διαταραχή της λειτουργίας των γεννητικών αδένων. Η υπολειτουργία στην ενήλικη ζωή επηρεάζει αρνητικά κυρίως τη λειτουργία των γεννητικών αδένων (γι’ αυτό και οι γυναίκες που επιθυμούν εγκυμοσύνη πρέπει πρώτα να επιβεβαιώσουν ότι ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά), την καρδιακή λειτουργία και τη χοληστερόλη. Δυστυχώς, σε ήπια διαταραχή, δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερα συμπτώματα και διαπιστώνεται συνήθως στον εργαστηριακό έλεγχο με τις κατάλληλες εξετάσεις. Ευτυχώς, ο υποθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με τη λήψη της κατάλληλης δοσολογίας της ορμόνης Τ4 και η πρόγνωση της νόσου είναι άριστη για το μέλλον με προϋπόθεση βέβαια την τακτική διενέργεια εξετάσεων.

Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός), εάν μείνει και αυτή χωρίς την έγκαιρη κατάλληλη αντιμετώπιση, προκαλεί τρόμο, ταχυκαρδία, έντονη καταβολή και ενδεχομένως δυσεξήγητη απώλεια βάρους. Λόγω των συμπτωμάτων, γίνεται συνήθως νωρίς αντιληπτή μετά από τη διενέργεια των κατάλληλων εξετάσεων. Μπορεί να προκαλέσει, μεταξύ των άλλων, και διαταραχή της λειτουργίας των οφθαλμικών μυών με αποτέλεσμα την προβολή των οφθαλμών προς τα έξω, τον λεγόμενο εξόφθαλμο.

Παροδική, οξεία φλεγμονή του θυρεοειδούς εμφανίζεται συχνά με χαρακτηριστικό τον πόνο στην περιοχή του λαιμού. Είναι συνήθως ήπιος και υποχωρεί σε σύντομο χρονικό διάστημα από μόνος του ή με τη χορήγηση μικρής ποσότητας κορτιζόνης.

Μια άλλη, πολύ συνηθισμένη, διαταραχή του θυρεοειδούς είναι η δημιουργία όζων εντός του αδένα. Οι όζοι είναι περιοχές που δεν λειτουργούν σωστά και απεικονίζονται στο υπερηχογράφημα. Μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του αδένα και χρειάζονται τακτική παρακολούθηση και ενδεχομένως κυτταρολογική διερεύνηση, δεδομένου ότι υπάρχει (μικρή) πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής τους.

Θυρεοειδεκτομή συνιστάται σε περίπτωση σαφούς υποψίας καρκίνου, σε κάποιες περιπτώσεις χρόνιου υπερθυρεοειδισμού ή στην ύπαρξη πολύ μεγάλων όζων. Δεν συνιστάται ως αντιμετώπιση του ήπιου υποθυρεοειδισμού.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς. Η πλειοψηφία των καρκίνων αυτών έχει πολύ καλή πρόγνωση και συνήθως δεν επηρεάζει την επιβίωση. Χρειάζεται βέβαια τακτική παρακολούθηση με εργαστηριακό έλεγχο και ενδεχομένως, ανάλογα με την ιστολογική εξέταση, χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου. Επειδή η πρόγνωση είναι πολύ καλή, ενθαρρύνεται η προοπτική εγκυμοσύνης μετά την αντιμετώπιση, εφόσον το επιθυμεί η ασθενής.

Γενικά, οι παθήσεις του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνές στον ελληνικό πληθυσμό. Η οικογενειακή προδιάθεση (κυρίως στα θηλεία άτομα η θυρεοειδίτιδα hashimoto) είναι σημαντική και για τον λόγο αυτό, εάν υπάρχει θυρεοειδοπάθεια στο οικογενειακό περιβάλλον, σκόπιμη είναι η τακτική εξέταση αίματος για τη θυρεοειδική λειτουργία ( T 3, T 4, TSH , θυρεοειδικά αντισώματα και υπερηχογράφημα) με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και, εάν χρειάζεται, την κατάλληλη αντιμετώπιση για την αποφυγή δυσάρεστων συνεπειών στο μέλλον.

Αριστείδης Κερασώτης , Ενδοκρινολόγος, Διευθυντής Τμήματος Ενδοκρινολογίας – Διαβήτη - Οστεοπόρωσης, ΙΑΣΩ & ΙΑΣΩ Γενική Κλινική