Λεμφοίδημα από τη διάγνωση στη θεραπεία

παγκόσμια ημέρα για το λεμφοίδημα

H 6η Μαρτίου έχει οριστεί ως η παγκόσμια ημέρα για το λεμφοίδημα, μίας νόσου άγνωστης στο ευρύ κοινό που όμως αφορά εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Το λεμφοίδημα είναι μία χρόνια, μη θανατηφόρος νόσος, κατά την οποία εμφανίζεται οίδημα σε κάποιο άκρο του σώματος (σπανιότερα σε κορμό, πρόσωπο ή γεννητικά όργανα) και  οφείλεται στην ανεπάρκεια του λεμφικού συστήματος να μεταφέρει τη λέμφο από την περιφέρεια προς τα επάνω.

Θα πρέπει να διαχωρίζεται από το οίδημα, το οποίο αποτελεί σύμπτωμα πολλών άλλων παθήσεων, καθώς και από το λέμφωμα που είναι κακοήθεια του λεμφικού ιστού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ υπολογίζεται πως παγκοσμίως πάσχουν χωρίς να το γνωρίζουν  περίπου 140.000.000-250.000.000. Στη χώρα μας ο αριθμός αυτός αγγίζει περίπου τις 100.000 με την πλειονότητα των ασθενών να μην γνωρίζει τι έχει, πού να απευθυνθεί και κυρίως πώς αντιμετωπίζεται.

Το λεμφικό σύστημα, αν και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στον κόσμο, είναι πολύ σημαντικό για την ομαλή λειτουργία  του οργανισμού, καθώς μαζί με τις αρτηρίες και τις φλέβες συμπληρώνει το κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπου.

Είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά της λέμφου από την περιφέρεια προς τα επάνω και συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού με την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών και κυττάρων.

Στο λεμφοίδημα διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες: το πρωτοπαθές, που οφείλεται στην ελλιπή ανάπτυξη του λεμφικού συστήματος στο έμβρυο και το δευτερογενές, που είναι και το πιο συνηθισμένο και μπορεί να οφείλεται σε αφαίρεση λεμφαδένων λόγω κακοήθειας, σε φλεβική ανεπάρκεια, σε τραυματισμούς, μόλυνση ή παχυσαρκία.

Αν και πιο γνωστό είναι το λεμφοίδημα άνω άκρου που σχετίζεται με την αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων μετά από καρκίνο του μαστού, στην πράξη τα πιο πολλά περιστατικά αφορούν τα κάτω άκρα. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να έχουμε και συνδυασμό αιτιών, για παράδειγμα ένας ασθενής μπορεί να έχει λεμφοίδημα κάτω άκρου εξαιτίας παχυσαρκίας, φλεβικής ανεπάρκειας και παλιού κατάγματος στο ένα πόδι.

Το λεμφοίδημα ξεκινάει συνήθως με την εμφάνιση πρηξίματος μέρους ή  όλου του άκρου και μπορεί να περιλαμβάνει και τα δάχτυλα. Άλλα συμπτώματα είναι επίσης η αίσθηση βάρους, το μειωμένο εύρος κίνησης, η φαγούρα, οι μολύνσεις και οι αλλαγές στο δέρμα. Η διάγνωσή του στο 99% των περιπτώσεων στηρίζεται στην κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό και τον εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή και περιλαμβάνει λήψη ιστορικού, παρατήρηση και ψηλάφηση.

Μία σωστή και ολοκληρωμένη αξιολόγηση θα μας δώσει πληροφορίες για το είδος, τη χρονιότητα και το στάδιο του λεμφοιδήματος (διακρίνουμε 3) και θα μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε ένα εξειδικευμένο πλάνο αντιμετώπισης για τον ασθενή.

Με τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση για το λεμφοίδημα παγκοσμίως είναι η ολοκληρωμένη αποσυμφορητική θεραπεία (complete decongestive therapy) ή αλλιώς μέθοδος Vodder.

Η μέθοδος έχει παγιωθεί σαν θεραπευτικό μέσο ήδη από τη δεκαετία του ΄80 σε πολλές χώρες του κόσμου και στη χώρα μας εφαρμόζεται τα τελευταία 15 χρόνια από εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές. Στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του οιδήματος και στη συνέχεια η διατήρηση του αποτελέσματος εφόρου ζωής.

Η μέθοδος αποτελείται από 2 φάσεις, την αποσυμφορητική και τη φάση συντήρησης.

Στην πρώτη φάση εφαρμόζουμε καθημερινές θεραπείες που περιλαμβάνουν λεμφική μάλαξη, περίδεση του άκρου, φροντίδα δέρματος και ειδικές ασκήσεις. Συνήθως χρειάζονται 2-10 θεραπείες (ανάλογα τη βαρύτητα του περιστατικού) για να έχουμε σημαντική μείωση του οιδήματος.

Ολοκληρώνοντας τις θεραπείες μετράμε το άκρο για ειδικό συμπιεστικό ένδυμα (μανίκι, γάντι ή κάλτσες), το οποίο θα πρέπει να φοράει ο ασθενής στην καθημερινότητά του και είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Η δεύτερη φάση ξεκινάει με την παραλαβή του ενδύματος και με την εκπαίδευση του ασθενή για τυχόν αλλαγές στον τρόπο ζωής (μείωση κιλών, άσκηση κλπ) και διαρκεί εφόρου ζωής αφού πρόκειται για χρόνια νόσο όπως αναφέρθηκε αρχικά. Σε περίπτωση υποτροπής του οιδήματος μπορεί να επαναληφθεί θεραπεία όπως στην πρώτη φάση.

Εν κατακλείδι, το λεμφοίδημα αν και δεν είναι επικίνδυνο δεν θα πρέπει να υποτιμάται καθώς η έγκαιρη διάγνωση σημαίνει καλύτερη και γρηγορότερη αντιμετώπιση.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, ΙΑΤΡΕΙΟ LASER ΦΛΕΒΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ

Συντάκτης Άρθρου

ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Δείτε κι άλλα άρθρα του ιατρού

Σχετικά Άρθρα

Παγκόσμια ημέρα κατά της Φυματίωσης: Μπορούμε να την εξαλείψουμε
ΓΚΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
ΓΚΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Παγκόσμια ημέρα κατά της Φυματίωσης: Μπορούμε να την εξαλείψουμε
Γενική Κλινική
Ενδομητρίωση: Μια σιωπηλή, αλλά σημαντική γυναικολογική πρόκληση
ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
Ενδομητρίωση: Μια σιωπηλή, αλλά σημαντική γυναικολογική πρόκληση
Μαιευτική - Γυναικολογική
Μάρτιος –  μήνας ευαισθητοποίησης για τα Αυτοάνοσα Νοσήματα
ΖΑΜΠΕΛΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Μάρτιος – μήνας ευαισθητοποίησης για τα Αυτοάνοσα Νοσήματα
Γενική Κλινική
Εγκέφαλος: Η Πολυπλοκότητα, οι Διαταραχές και η Ανάγκη Ευαισθητοποίησης
ΚΟΥΜΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Εγκέφαλος: Η Πολυπλοκότητα, οι Διαταραχές και η Ανάγκη Ευαισθητοποίησης
Γενική Κλινική
Κάνε την υγεία του ύπνου προτεραιότητα
ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
Κάνε την υγεία του ύπνου προτεραιότητα
Γενική Κλινική
Νηπιακή διατροφή και κίνδυνοι εισρόφησης: Πρόληψη και σωστή διαχείριση
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΟΣ
Νηπιακή διατροφή και κίνδυνοι εισρόφησης: Πρόληψη και σωστή διαχείριση
Παιδιατρική
Λογοθεραπεία σε Βρέφη και Ενήλικες: Η Σημασία της Πρώιμης Παρέμβασης
ΧΡΥΣΟΔΑΚΤΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΛΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
ΧΡΥΣΟΔΑΚΤΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ, ΑΛΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
Λογοθεραπεία σε Βρέφη και Ενήλικες: Η Σημασία της Πρώιμης Παρέμβασης
Παιδιατρική Γενική Κλινική
Η Σημασία της Ακοής και οι Επιπτώσεις της Βαρηκοΐας: Μια Προσέγγιση με Αφορμή ...
ΚΑΤΕΪΦΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΚΑΤΕΪΦΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Η Σημασία της Ακοής και οι Επιπτώσεις της Βαρηκοΐας: Μια Προσέγγιση με Αφορμή ...
Παιδιατρική
Αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης
ΤΣΙΡΙΓΩΤΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ
Αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης
Μαιευτική - Γυναικολογική
Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Μυοπάθειες - Τι χρειάζεται να ξέρετε
ΖΑΜΠΕΛΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Μυοπάθειες - Τι χρειάζεται να ξέρετε
Γενική Κλινική