Αντιμυλλέριος Ορμόνη (ΑΜΗ) και Γονιμότητα στις γυναίκες

Τι είναι η AMH

Η AMH, είναι μία ορμόνη γλυκοπρωτεϊνης, η οποία δομικά σχετίζεται με άλλες ορμόνες που παίζουν ρόλο κλειδί στην διαφοροποίηση της ανάπτυξης και την ωοθυλακιογέννεση (ινχιμπίνη, ακτιβίνη). Το γονίδιο για την AMH βρίσκεται στο χρωμόσωμα 19.

Είναι γνωστή και ως Αντιμυλέρειος Ορμόνη-Anti-Mullerian Hormone.

Πού παράγεται η Αντιμυλλέριος Ορμόνη (AMH);

Η AMH παράγεται στα κοκκιώδη κύτταρα των ωοθηκών, από τα μικρά ωοθυλάκια. Ως εκ τούτου, η παραγωγή της συνεχίζεται στις γυναίκες σε όλη τους την αναπαραγωγική ηλικία. Δεν επηρεάζεται από τις ορμονικές διακυμάνσεις που συμβαίνουν στην διάρκεια του κύκλου. Τα επίπεδα της AMH παραμένουν σταθερά μεταξύ των έμμηνων κύκλων της γυναίκας, μετατρέποντάς την σε έναν αξιόπιστο δείκτη πρόβλεψης της ωοθηκικής εφεδρείας.

Η τιμή της εξαρτάται από την ηλικία.

Μας δίνει πληροφορίες μόνον για την ποσότητα των ωαρίων που υπάρχουν στις ωοθήκες και όχι για την ποιότητα αυτών.

Δεν ανιχνεύεται στην εμμηνόπαυση.

Γιατί είναι σημαντική η χρήση της στην διερεύνηση της Γονιμότητας;

Τα επίπεδα της AMH αντανακλούν το μέγεθος των αρχέγονων θυλακίων και μπορεί να αποτελούν τον καλύτερο βιοχημικό δείκτη της ωοθηκικής λειτουργίας σε μία σειρά κλινικών καταστάσεων.

Τα επίπεδα της AMH εμφανίζονται να αποτελούν έναν πρώιμο, αξιόπιστο, άμεσο δείκτη της μειούμενης ωοθηκικής λειτουργίας. Σε ασθενείς που σχεδιάζουν να υποβληθούν σε Εξωσωματική Γονιμοποίηση, τα επίπεδα της AMH συσχετίζονται με τον αριθμό των ωαρίων που θα παραχθούν μετά από διέγερση.

Αποτελεί, λοιπόν, τον καλύτερο βιολογικό δείκτη που έχουμε στην διάθεσή μας για να προβλέψουμε την απάντηση των ωοθηκών εις την διέγερση, είτε φτωχή, είτε υπερβολική.

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, σε μια γυναίκα με πολυκυστικές ωοθήκες, στέλνοντας μια εξέταση αίματος για AMH, λαμβάνουμε ως αποτέλεσμα μια πολύ αυξημένη τιμή. Ανατρέχοντας στο εύρος τιμών, βλέπουμε να προκύπτει άριστη γονιμοποιητική ικανότητα.

Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η γυναίκα έχει μεγάλη γονιμοποιητική ικανότητα ( οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχουν πολλά κυστικά ωοθυλάκια στις ωοθήκες τους, αυτά εκκρίνουν την AMH, οπότε να πως προκύπτει η υψηλή τιμή!).

Η πολύτιμη πληροφορία που δίνει η αυξημένη ΑΜΗ είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερη μέριμνα στην τιτλοποίηση της δόσης καθώς και προσεκτική επιλογή των φαρμάκων που θα χρησιμοποιηθούν κατά την διέγερση των ωοθηκών.

Ο λόγος είναι, για να αποφύγουμε την πιο σημαντική επιπλοκή της εξωσωματικής γονιμοποίησης, που είναι το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών.

Μας δίνει ,τέλος, πληροφορίες για τον σχεδιασμό της σωστής θεραπείας- αντιμετώπισης γυναικών με ενδομητρίωση, ιδιαίτερα σε γυναίκες που σκεφτόμαστε ένα ενδεχόμενο δεύτερο χειρουργείο, σε σχέση με την επιλογή της κατ’ ευθείαν λύσης της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η AMH δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης για να αποκλείσουμε ζευγάρια από την διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Έχω χαμηλή AMH- τί πρέπει νά κάνω;

Πολλές φορές παρατηρούμε χαμηλές τιμές της AMH σε γυναίκες, 30-32 ετών, οι οποίες ξεκινούν τις προσπάθειές τους για τεκνοποίηση. Προκύπτει μια χαμηλή τιμή της ως άνω ορμόνης και οι γυναίκες προβληματίζονται για το τί πρέπει να κάνουν.

Η απάντηση είναι πάντοτε η ίδια: μια χαμηλή AMH δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να κατευθυνθείτε απαραιτήτως σε εξωσωματική!

Πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να λαμβάνεται ένα λεπτομερές και αναλυτικό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, ιδίως για αυτοάνοσα νοσήματα (αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, ψωρίαση, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.λ.π.). Να γίνεται υστεροσαλπιγγογραφία, για να διαπιστώσουμε ότι οι σάλπιγγες είναι βατές (ανοικτές).

Ένα ενδοκολπικό υπερηχογράφημα στις πρώτες ημέρες τής περιόδου, αποτελεί ένα χρήσιμο βήμα, για να εκτιμήσουμε τα ωοθυλάκια των ωοθηκών και να έχουμε περαιτέρω πληροφορίες για την ωοθηκική εφεδρεία. Ένα πλήρες ορμονικό προφίλ, μαζί με έλεγχο υποθυρεοειδισμού και προλακτίνης.

Τέλος, από την μεριά τού συντρόφου, ο έλεγχος ολοκληρώνετε με ένα πλήρες σπερμοδιάγραμμα, για να ελέγξουμε και την πλευρά τού συντρόφου.

Αφού συλλέξουμε όλες αυτές τις πληροφορίες, θα είμαστε σε θέση να ενημερώσουμε και να συμβουλεύσουμε το ζευγάρι στο πώς θα πρέπει να προχωρήσει για να φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα: στην σύλληψη και στην γέννηση ενός υγιούς παιδιού!

Οπότε, η απάντηση στο ερώτημα είναι: όχι, δεν πρέπει να καταφύγει η γυναίκα άμεσα σε εξωσωματική, αλλά αυτό που πρέπει να γίνει είναι να προχωρήσει το ζευγάρι σε περαιτέρω εξετάσεις για να υπάρξει μία ολοκληρωμένη εκτίμηση τής γονιμότητας του ζευγαριού!

Ποιά ημέρα τού κύκλου πρέπει να γίνεται η μέτρηση της AMH;

Η AMH δεν επηρεάζεται από τίς ορμονικές διακυμάνσεις που συμβαίνουν στην διάρκεια τού κύκλου. Τα επίπεδα τής αντιμυλλερίου ορμόνης παραμένουν σταθερά μεταξύ των έμμηνων κύκλων τής γυναίκας, άρα η λήψη αίματος για την μέτρησή της μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ημέρα τού κύκλου.

Παρατίθεται, πιό κάτω, ένας ενδεικτικός πίνακας με ένα εύρος τιμών τής AMH, όπως προτάθηκε από μία τελευταία ανασκόπηση δημοσιεύσεων :

• AMH < 0,5ng/ml, προβλέπει μειωμένη ωοθηκική εφεδρεία με πιθανότητα λιγότερων των τριών ωοθυλακίων σέ έναν κύκλο εξωσωματικής.
• AMH < 1ng/ml, προβλέπει μία βασική ωοθηκική εφεδρεία με πιθανότητα περιορισμένων ωαρίων κατά την ημέρα τής ωοληψίας.
• AMH > 1ng/ml αλλά < 3,5ng/ml προβλέπει μία καλή απάντηση των ωοθηκών στην διέγερση, στην διάρκεια τής εξωσωματικής.
• AMH > 3,5ng/ml προβλέπει μία ζωηρή απάντηση των ωοθηκών κατά την διέγερση, στην διάρκεια τής εξωσωματικής, και συνιστάται προσεκτική παρακολούθηση τής διέγερσης για αποφυγή τού συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Εν κατακλείδει, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι :

O ιατρός δεν θεραπεύει τιμές, αλλά ανθρώπους.

Η AMH είναι ένας πολύτιμος δείκτης στην διερεύνηση της γονιμότητας.

Η AMH μάς παρέχει πληροφορίες αναφορικά με την ποσότητα των ωαρίων, και όχι για την ποιότητά τους.

Με εκτίμηση στο πολυτιμότερο αγαθό- καλή σας επιτυχία!

Βασίλειος Μπαγιώκος
Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Συνεργάτης ΙΑΣΩ & Institute of Life IASO