Σύγκλειση Μεσοκολπικού Ελλείματος στην Σύγχρονη Καρδιοχειρουργική

Το Μεσοκολπικό Έλλειμα (Atrial septal defect, ASD) αποτελεί μία συχνή συγγενή καρδιοπάθεια με μία συχνότητα 900 περιπτώσεων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται στην παιδική ηλικία αλλά μερικοί ασθενείς αργότερα στην ενήλικο ζωή.

Το μεσοκολπικό έλλειμα συνιστά μία ανώμαλη «τρύπα» στο μεσοκολπικό διάφραγμα με αποτέλεσμα την επικοινωνία μεταξύ των δύο κόλπων. Έτσι αυξημένη ροή αίματος εισέρχεται από τον αριστερό στον δεξιό κόλπο με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της κυκλοφορίας της δεξιάς καρδιάς και των πνευμόνων, αναγκάζοντας αυτά τα δύο όργανα να εργάζονται περισσότερο και στο τέλος να επέρχεται μόνιμη βλάβη.

Τα μεσοκολπικά ελλείματα μπορεί να είναι διαφόρων μεγεθών, αλλά μεγέθη πάνω από μερικά χιλιοστά θα πρέπει να συγκλείονται, ώστε να αποφευχθεί δεξιά καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια.

Παλαιότερα η σύγκλειση ενός μεσοκολπικού ελλείματος απαιτούσε την χρήση κλασσικής καρδιοχειρουργικής επέμβασης με μέση στερνοτομή. Η ουλή όμως στο μέσο του στέρνου άφηνε ανεξίτηλα σημάδια τόσο στο σώμα όσο και την ψυχή του νεαρού συνήθως ασθενούς.

Σήμερα η σύγκλειση γίνεται με δύο λιγότερες επεμβατικές μεθόδους -την διαδερμική (από τον μηρό) τοποθέτηση συσκευών σύγκλεισης και την ελάχιστα επεμβατική (MICS) ή ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική μέθοδο.

Το πρόβλημα όμως με την διαδερμική σύγκλειση αποτελεί η μόνιμη ύπαρξη ενός ξένου σώματος στην καρδιά με αυξημένη πιθανότητα θρομβοεμβολικών επεισοδίων, αιμορραγίας και ενδοκαρδίτιδος (σοβαρότατη λοίμωξη της καρδιάς), μετακίνησης της συσκευής αλλά και πολύ συχνά συστηματικής αλλεργίας στο Νικέλιο, ένα μέταλλο το οποίο χρησιμοποιείται στις συσκευές σύγκλεισης και που απαιτεί τελικά την επανεγχείρηση του ασθενούς για αφαίρεση και μόνιμη σύγκλειση.

Η ελάχιστα επεμβατική ( MICS ) ή ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική μέθοδος είναι μία επέμβαση διάρκειας δύο περίπου ωρών. Με μία μικρή τομή δύο εκατοστών στην βουβωνική χώρα αποκαλύπτονται τα μηριαία αγγεία και με τον καθετηριασμό τους επιτρέπεται η εισαγωγή του ασθενούς σε εξωσωματική κυκλοφορία.

Μία μικρή τομή τεσσάρων περίπου εκατοστών λαμβάνει χώρα στον δεξιό θώρακα κάτω από το ύψος του δεξιού μαστού. Ένα ενδοσκόπιο με 2D ή 3D κάμερα προωθείται, που επιτρέπει την πλήρη απεικόνιση του μικρού χειρουργικού πεδίου σε μεγάλη οθόνη τηλεοράσεως. Με τον τρόπο αυτό δύνανται να παρακολουθήσουν την επέμβαση όλοι οι παρευρισκόμενοι εντός της χειρουργικής αίθουσας καθώς και η καταγραφή της σε USB.

Ο ασθενής τοποθετείται σε εξωσωματική κυκλοφορία και σταματάει η λειτουργεία της καρδιάς μετά από  σύγκλειση της ανιούσης αορτής με λαβίδα συγκλείσεως και την έγχυση καρδιοπληγίας στην αορτική ρίζα.

Με μία τομή στον δεξιό κόλπο εμφανίζεται το μεσοκολπικό έλλειμα , το οποίο εάν είναι μικράς διαμέτρου μπορεί να συγκλεισθεί με την τοποθέτηση ραμμάτων, εάν είναι όμως μεγαλύτερης διαμέτρου μπορεί να χρησιμοποιηθεί εμβάλωμα από περικάρδιο είτε από τον ίδιο τον ασθενή (αυτόλογο) ή βόειο ή ακόμα και από συνθετικό υλικό όπως Dacron ή Teflon.

Τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής έναντι της κλασσικής καρδιοχειρουργικής είναι πολύ σαφή και ορατά:

• άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Η μικρή ουλή δεν διακρίνεται και εύκολα καλύπτεται από τον ρουχισμό του ασθενούς και ειδικότερα στις γυναίκες καλύπτεται από τον στηθόδεσμο.
• γρηγορότερη ανάνηψη του ασθενούς. Παραμονή ολίγων ωρών στην Εντατική μονάδα και μετά από τρείς έως τέσσερεις ημέρες εξέρχεται του Νοσοκομείου.
• γρηγορότερη επάνοδος στην καθημερινότητα και εργασία και φυσική άσκηση
• λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος

Η Ελάχιστα Επεμβατική ή Ενδοσκοπική Καρδιοχειρουργική απαιτεί ειδικά εργαλεία, εξειδικευμένες χειρουργικές τεχνικές εκπαίδευση και εμπειρία καθώς και ένα πλήρως εξοπλισμένο σύγχρονο Νοσοκομείο. Με την μέθοδο αυτή προσφέρεται μόνιμη λύση στο πρόβλημα του ασθενούς σε ελάχιστο χρόνο και με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.

Ανδρεάς Ε. Αγάθος MD, PhD, FRCS, FACS, FETCS, FICS, LFIBA, DG, DDG, Καρδιοχειρουργός, Διευθυντής Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ Γενική Κλινική.