12+1 Facts για την Ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση προκαλείται από κύτταρα παρόμοια του ενδομητρίου και έτσι κατά την περίοδο αιμορραγούν, προκαλούν πόνο, φλεγμονή και υπογονιμότητα, όπως και αυτό.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης μπορούμε να δούμε μόνο εκείνα τα κύτταρα που ομαδοποιούνται και σχηματίζουν οζίδια, αυτές τις εστίες δηλαδή που είναι ευδιάκριτες με την κάμερα, άρα πάντα χειρουργούμε λαπαροσκοπικά με κάμερα υψηλής ευκρίνειας HD. Δεν ενδείκνυται ανοιχτό χειρουργείο στην ενδομητρίωση.

Η διακοπή του κύκλου και κατά συνέπεια και της περιόδου, είτε φυσικά μέσω εγκυμοσύνης είτε τεχνητά μέσω φαρμακευτικών σκευασμάτων (χάπια, θεραπευτικές εφαρμογές GnRH αναλόγων) είναι απαραίτητο να γίνει, για τον έλεγχο των πιθανώς εναπομεινάντων μικροκυττάρων, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου μετά το χειρουργείο.

Οι περίπλοκες περιπτώσεις απαιτούν έμπειρους χειρουργούς με εξαιρετική γνώση της νόσου και της ανατομίας και ειδική εκπαίδευση, ώστε να μπορούν να αφαιρέσουν τις ενδομητριωσικές εστίες και εμφυτεύσεις με χαμηλότερους κινδύνους και επιπλοκές.

Σημασία έχει αφενός να  αφαιρεθεί όλη η νόσος για να μην πονάει η  γυναίκα και αφετέρου να μείνουν πίσω λειτουργικά όργανα (μήτρα, σάλπιγγες ,ωοθήκες) για επίτευξη γονιμότητας.

Η πρώτη χειρουργική επέμβαση είναι καθοριστική και ευκολότερη όταν γίνεται από άρτια εκπαιδευμένους και έμπειρους γιατρούς σε αυτόν τον τομέα, διότι πάντα το πρώτο χειρουργείο είναι σημαντικό τόσο στην αντιμετώπιση όσο και στο να μην χρειαστεί να υπάρξουν επόμενα.

Η εκτομή-αφαίρεση της ενδομητρίωσης είναι καλύτερη από την καυτηρίαση.

Δεν υπάρχει βεβαιότητα αν η χειρουργική αντιμετώπιση μικρών εστιών ενδομητρίωσης θα μπορούσε να αποφέρει πραγματικό όφελος στη ζωή ή τη γονιμότητα της ασθενούς, υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις σύμφωνα με την ηλικία της ασθενούς, τον πόνο και την υπογονιμότητα της κάθε γυναίκας.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι πολύ δύσκολο να διακρίνουν μεταξύ της ενδομητρίωσης και των συμφύσεων ή της ίνωσης από προηγούμενη χειρουργική επέμβαση.

Αυτό που θα καθοδηγήσει την ανάγκη για δεύτερη χειρουργική επέμβαση είναι η κλινική κατάσταση του ασθενούς και η επιθυμία για γονιμότητα με βάση την εμπειρία του χειρουργού.

Οι σωματικές ασκήσεις, η διατροφή, ο βελονισμός και η φυσιοθεραπεία βοηθούν πολύ στην αντιμετώπιση του πόνου (πολλοί το παραμελούν αυτό!)

Οι απεικονιστικές εξετάσεις, κυρίως το ετήσιο υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία, βοηθούν στον εντοπισμό της νόσου, των εστιών της ενδομητρίωσης στα άλλα όργανα, στην εξήγηση των κινδύνων στους ασθενείς, στην προετοιμασία της ομάδας και του εξοπλισμού για την απολύτως σωστή χειρουργική επέμβαση.

Για την σωστή αξιολόγηση της ενδομητρίωσης είναι απαραίτητο το ιστορικό και η κλινική εξέταση από έμπειρο και εξειδικευμένο γιατρό.

Τέλος πότε δεν πρέπει να τρομοκρατείται η γυναίκα. Ο φόβος της επέμβασηςείναι κάτι συνηθισμένο και φυσιολογικό. Όλοι φοβούνται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Είναι λογικό να φοβάται μια γυναίκα που θέλει να κάνειπαιδιά, όταν ακούει από έναν γιατρό ότι για να ανακτήσει την ποιότητα ζωής καιτη γονιμότητά της πρέπει να κάνει μια γυναικολογική επέμβαση.

Είναι ένα σοκ, φυσικά. Υπάρχει φόβος για το χειρουργείο συνολικά (αναισθησία, ανάρρωση,επιπλοκές), αλλά και ο φόβος να τεθεί σε κίνδυνο η μήτρα, οι ωοθήκες, οισάλπιγγες κλπ ,τα όργανα δηλαδή που χρειάζονται για την αναπαραγωγή.

Για αυτό τον λόγο έχει αναπτυχθεί η αναπαραγωγική χειρουργική που στόχο έχει να διαφυλάξει την γονιμότητα της γυναίκας καταπολεμώντας τον πόνο και την υπογονιμότητα που προκαλεί η ενδομητρίωση.

Το πιο σημαντικό είναι να γίνει ευρέως γνωστή η μάχη κατά της ενδομητρίωσης και κάθε γυναίκα που νοσεί να ξέρει ότι έχει συμμάχους παντού και δεν είναι μόνη!

Παντελής Τρομπούκης, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Συνεργάτης ΙΑΣΩ