Νεογνική Απώλεια

Ελένη Τσουκαλά, MSc
Μαία, Προϊσταμένη Προγεννητικής & Μεταγεννητικής Φροντίδας ΙΑΣΩ

Ως περιγεννητική απώλεια ορίζεται ο θάνατος που επέρχεται ανάμεσα στην 20η εβδομάδα της κύησης και τον πρώτο μήνα της ζωής. Εδώ περιλαμβάνονται οι αυτόματες εκτρώσεις (αποβολές<20 εβδ. κύησης ), ο θάνατος του εμβρύου, ο τοκετός νεκρού εμβρύου(≥ 20 εβδ. Κύησης) και ο νεογνικός θάνατος νεογέννητο έως 28 ημέρες ζωής.

Πιθανά αίτια μπορεί να είναι οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου, οι ορμονικές ή ανοσολογικές διαταραχές κ.α.

H απώλεια προκαλεί το πένθος, το οποίο μπορεί να είναι παρατεταμένο και δύσκολα διαχειρίσιμο.Σύμφωνα με την Kubler- Ross, τα στάδια του πένθους είναι τα εξής πέντε: η άρνηση, ο θυμός, η διαπραγμάτευση, η κατάθλιψη και η αποδοχή. Ασφαλώς κάθε άνθρωπος βιώνει με τον δικό του τρόπο και στον δικό του χρόνο το πένθος του και αυτό πρέπει να γίνει από όλους μας κατανοητό αλλά και σεβαστό.

Η περιγεννητική απώλεια του νεογνού είναι ένα από τα πιο συνταρακτικά γεγονότα που μπορεί να βιώσει μια οικογένεια, ενδεχομένως μετά από μία επιπλοκή κατά τη διάρκεια του τοκετού ή ακόμα μετά από κάποιας διάρκειας νοσηλεία στην εντατική νεογνών.

Απαραίτητη η συνεισφορά όλων των επαγγελματιών υγείας που διαχειρίζονται θέματα συμβουλευτικής ψυχοθεραπευτικής, διαχείρισης πένθους, φροντίδας υπολοίπων μελών της οικογενείας .

Η συμβουλευτική ψυχοθεραπευτική των οικογενειών προϋποθέτει ειλικρίνεια σεβασμό και ευαισθησία, δίνοντας έγκαιρα σαφείς πληροφορίες που ενισχύουν τη συλλογική λήψη αποφάσεων και από τους δύο γονείς. Συνήθως απαιτείται αρκετός χρόνος για διάλογο, ερωτήσεις με σκοπό την συναισθηματική επικοινωνία-έκφραση-εκτόνωση. Πολλοί γονείς προτιμούν να έχουν προσωπικές συνομιλίες σε μια μικρή ομάδα και όχι σε ένα μεγάλο περιβάλλον με στιλ συνεδριών. Η γλώσσα είναι σημαντική και οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την επιθυμία και επιλογή των γονέων για τον τρόπο και την χρήση συγκεκριμένων λέξεων (η λέξη «μωρό» μπορεί να είναι προτιμότερη από το «έμβρυο» , να αναφέρονται στο μωρό με την κατάλληλη αντωνυμία φύλου).

Ορισμένες μελέτες , όπου μελετήθηκε η επαφή των γονιών με το νεκρό μωρό τους, έχουν αναφέρει συμπτώματα μετατραυματικού στρες σε μητέρες, ενώ άλλες υποδεικνύουν θετική εμπειρία όταν καθοδηγείται από ευαισθητοποιημένο προσωπικό . Επομένως, σε όλους τους γονείς θα πρέπει να προσφέρεται αυτή η επιλογή και οι αποφάσεις τους να υποστηρίζονται.

Η «δημιουργία νοήματος» είναι ένα σημαντικό έργο για τους θλιμμένους γονείς. Είναι πολύ πιθανό να προκύψουν υπαρξιακά ερωτήματα όπως «Γιατί τώρα;» ή «Γιατί εμείς;». Σημαντικό όφελος η συμβουλευτική ψυχοκοινωνική καθοδήγηση και θεραπευτική για την αντιμετώπιση της απώλειας.

Υπάρχουν σημαντικές πολιτισμικές διαφορές στον τρόπο διαχείρισης του θανάτου, και ιδιαίτερα του θανάτου ενός μωρού. Ορισμένες πολιτιστικές και θρησκευτικές παραδόσεις δεν επιτρέπουν τη δημιουργία αναμνηστικών, φωτογραφιών ή την ονομασία του μωρού π.χ.

Πολύ σημαντικό να μην γίνονται υποθετικά σενάρια , αλλά να λαμβάνονται υπόψη οι προσωπικές προτιμήσεις και θρησκευτικές αντιλήψεις των γονέων ως προς την διαχείριση της απώλειάς τους.

Η περιγεννητική απώλεια περιλαμβάνει συχνά μια αίσθηση βιολογικής αποτυχίας, απώλεια ταυτότητας, αίσθημα έλλειψης κοινών αναμνήσεων και φθίνουσα ελπίδα για το μέλλον.

Ενώ το περιγεννητικό πένθος είναι τόσο οδυνηρό όσο άλλοι τύποι πένθους, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές διακρίσεις. Η περιγεννητική απώλεια περιλαμβάνει συχνά μια αίσθηση βιολογικής αποτυχίας, απώλεια ταυτότητας, αίσθημα έλλειψης κοινών αναμνήσεων και φθίνουσα ελπίδα για το μέλλον . Οι γονείς που χάνουν παιδιά πριν από τη γέννηση δεν έχουν ποτέ την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν μαζί τους ως ξεχωριστά, ζωντανά άτομα. Οι γονείς που χάνουν βρέφη μετά από μια περίοδο νεογνικής φροντίδας μπορεί να μην έχουν ποτέ την ευκαιρία να τα φροντίσουν στο σπίτι. Το πένθος μετά τον περιγεννητικό θάνατο μοιάζει με άλλες μορφές πένθους, με σοκ, βαθιά θλίψη, καταθλιπτική διάθεση, θυμό, ευερεθιστότητα, άγχος , ανορεξία και διαταραχές ύπνου.

Οι εγκυμοσύνες που θα ακολουθήσουν μετά την περιγεννητική απώλεια είναι συχνά περίπλοκες, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν αυξημένες ανησυχίες, φόβους υποτροπής ή συμπτώματα μετατραυματικού στρες. Οι ανησυχίες μπορεί να γίνουν πιο έντονες κατά την ηλικία κύησης που συνέβη η απώλεια. Σημαντική η επαγρύπνηση και η συνεχής φροντίδα από τους επαγγελματίες υγείας. Όταν γεννιέται το νέο μωρό (αναφέρεται ως «μωρό ουράνιο τόξο» ), πολλοί γονείς παλεύουν με την ισορροπημένη χαρά και τη θλίψη που εξακολουθούν να φέρουν από την προηγούμενη απώλειά τους.

Μέλημά μας η οργάνωση της μεταγεννητικής παρακολούθησης όσον αφορά στην συναισθηματική και ψυχική υγεία, την καταστολή της γαλουχίας ή τη δωρεά του μητρικού γάλακτος και τους περαιτέρω γενετικούς ελέγχους.

Οι επαγγελματίες υγείας καλούμαστε να υποστηρίζουμε τις οικογένειες μέσω συμβουλευτικής παρέμβασης και επικοινωνίας, κοινής λήψης αποφάσεων, δημιουργώντας σημαντικές αναμνήσεις, αναγνωρίζοντας τη θλίψη, τη φροντίδα της οικογένειας και των υπολοίπων μελών (αδέλφια) .

Η βελτίωση των δεξιοτήτων και των γνώσεων όλων των επαγγελματιών υγείας σχετικά με την παρηγορητική και την πένθος είναι απαραίτητη για την ποιοτική φροντίδα.

Αν αφαιρέσουμε το κοινωνικό στίγμα του περιγεννητικού πένθους οι γονείς δεν θα χρειάζεται να φέρουν αυτήν την δυσβάσταχτη απώλεια στην σιωπή και στην απομόνωση, καθώς το πένθος που μένει περιπλεγμένο μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολότερα ψυχικά μονοπάτια ζητώντας με διαφορετικούς τρόπους επίλυση και σκιάζοντας ολοκληρωτικά τον τρόπο που συνδεόμαστε με τον εαυτό μας και τους άλλους (Campbell-Jackso, Bezances, & Horsch, 2014).

https://www.cps.ca/documents/position/perinatal-loss

Supporting and communicating with families experiencing a perinatal loss

Posted: Apr 18, 2018