Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια – Υπάρχει θεραπεία στην οξεία φάση

Η 29η Οκτώβρη έχει οριστεί ως παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) που αποτελούν την πρώτη αιτία μόνιμης αναπηρίας και την δεύτερη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο σε ηλικίες άνω των 50 ετών.

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων ενός ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου επιβάλλει την άμεση και όσο το δυνατόν συντομότερη μεταφορά του ασθενούς σε νοσοκομείο για διερεύνηση και αντιμετώπιση.

Η αιφνίδια εμφάνιση νευρολογικής διαταραχής που συνήθως αφορά την ομιλία, την όραση , την ισορροπία, την αισθητικότητα ή την μυική ισχύ στο πρόσωπο ή ετερόπλευρα στο σώμα είναι σημάδια ότι μπορεί να υπάρχει υποαιμάτωση και επακόλουθη ισχαιμία σε κάποιο τμήμα του εγκεφάλου από απόφραξη ενδοκράνιου αγγείου.

Μέχρι πριν 10 χρόνια περίπου στην χώρα μας  ο ασθενής με οξύ ΑΕΕ αντιμετωπιζόταν μόνο με ασπιρίνη , έλεγχο των ζωτικών του σημείων και μακροχρόνια φυσικοθεραπεία για βελτίωση της όποιας εγκατεστημένης από το ΑΕΕ αναπηρίας. Την τελευταία όμως δεκαετία και στην χώρα μας γίνεται σημαντική προσπάθεια να αντιμετωπίζονται τα περιστατικά αυτά με τρόπο τέτοιο που να αποφράσσεται άμεσα το αγγείο που ισχαιμεί και να αναστρέφεται μερικώς ή πλήρως η αιμάτωση του εγκεφάλου.

Απαραίτητη προϋπόθεση η άμεση έναρξη της θεραπείας από τον χρόνο έναρξης των συμπτωμάτων καθώς και να πληρούνται απαραίτητη κριτήρια για την επιλογή των ασθενών αυτών που θα ωφεληθούν από τις θεραπείες αυτές.

Επίσης είναι απαραίτητο ο ασθενής να παραμείνει για παρακολούθηση σε μονάδα αυξημένης φροντίδας για τουλάχιστον 24 ώρες λόγω της αυξημένης συχνότητας εμφάνισης ενδοκράνιας αιμορραγίας μετά τις θεραπείες αυτές. Οι θεραπευτικές αυτές επιλογές είναι οι εξής:

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΘΡΟΜΒΟΛΥΣΗ ΜΕ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΛΤΕΠΛΑΣΗΣ

Η αξιολόγηση του ασθενούς , η απόφαση για το αν ενδείκνυται η συγκεκριμένη θεραπεία καθώς και η εφαρμογή αυτής γίνεται από Νευρολόγο και αφού έχει προηγηθεί απεικονιστική εξέταση εγκεφάλου.

Υπολογίζεται ότι μέχρι και 30% των ασθενών που προσέρχονται στα ΤΕΠ με οξύ ΑΕΕ μπορούν να αντιμετωπιστούν με αυτό τον τρόπο με πολύ καλές προοπτικές αποκατάστασης. Η έναρξη της θεραπείας πρέπει να γίνεται το αργότερο σε 4,5 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων ενώ στην συνέχεια ο ασθενής πρέπει να παραμείνει για παρακολούθηση σε μονάδα αυξημένης φροντίδας για τουλάχιστον 24 ώρες. Εφόσον η θεραπεία είναι επιτυχής η αποκατάσταση της αναπηρίας είναι εμφανής από τις πρώτες ώρες.

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΘΡΟΜΒΕΚΤΟΜΗ

Η μέθοδος αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη εξειδικευμένης ομάδας που αποτελείται από Νευρολόγο και Επεμβατικό Νευροακτινολόγο, είναι επεμβατική και έχει στόχο να απομακρύνει με ένα καθετήρα που εισέρχεται από την μηριαία αρτηρία στο πόδι τον θρόμβο που έχει αποφράξει το ενδοκράνιο αγγείο.

Η μέθοδος έχει θεραπευτικό παράθυρο μέχρι και 6 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, αν και μελέτες έχουν δείξει κλινικό όφελος μέχρι και 24 ώρες μετά. Η μέθοδος παρουσιάζει εξαιρετική αποτελεσματικότητα και αφορά περίπου το 10 % των ασθενών με οξύ ΑΕΕ.

Η άμεση μεταφορά ασθενούς με οξύ ΑΕΕ σε ειδικό κέντρο με Νευρολόγο, οπού εφαρμόζονται σύγχρονα πρωτόκολλα αντιμετώπισης εγκεφαλικών μπορεί να σώσει την ζωή του ασθενούς αλλά και να αναστρέψει άμεσα την εγκατεστημένη αναπηρία.

Ευαγγελία Σωτηρίου, Νευρολόγος, Αν. Διευθύντρια, Νευρολογική Κλινική, ΙΑΣΩ Γενική Κλινική