Νευροχειρουργικές θεραπείες για μικρούς ασθενείς

Βασίλειος Α. Ζέρρης
MD, MPH, MSc, FAANS.
Διευθυντής Nευροχειρουργός ΙΑΣΩ Παίδων και Υπεύθυνος ΜΕΝΝ ΙΑΣΩ, Καθηγητής Νευροχειρουργικής, European University Cyprus/ Laureate International Universities, Καθηγητής Νευροχειρουργικής, University of Cyprus. Αν. Καθηγητής Νευροχειρουργικής Baylor Scott and White Hospital, Texas A&M University, Diplomate of the American Board of Neurological Surgery, Fellow of the American Association of Neurological Surgeons. Counsel for Strategy and Institutional Affiliations, Laureate International Universities

Η παιδονευροχειρουργική αντιμετωπίζει τις παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, δηλαδή εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης, που ταλαιπωρούν τα παιδιά στην αρχή της ζωής.

Είναι προφανές ότι η διάγνωση μιας νευροχειρουργικής πάθησης προκαλεί μεγάλο άγχος και προβληματισμό στους γονείς, που συχνά νιώθουν ότι έχουν να δώσουν με το παιδί τους έναν ανυπέρβλητης δυσκολίας αγώνα.

Η χειρουργική μας ομάδα, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Νευροχειρουργικής Πανεπιστημίων European, Κύπρου και Τέξας A&Mκ. Βασίλειου Α. Ζέρρη MD, MPH, MSc, FAANS, αξιοποιεί την εκτεταμένη εμπειρία από μεγάλα κέντρα των ΗΠΑ, όπου είχαμε πολυετή επιτυχημένη παρουσία, προκειμένου να προσφέρουμε οριστική θεραπεία σε παθήσεις που ήταν έως πρόσφατα συνυφασμένες με βαριά νευρολογικά ελλείμματα. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Η υδροκεφαλία (διάταση των κοιλιών του εγκεφάλου) είναι μια συχνή πάθηση που μπορεί να οφείλεται είτε σε εγκεφαλική αιμορραγία λόγω προωρότητας, είτε σε πληθώρα άλλων αιτιών. Εκδηλώνεται με παθολογικά αυξημένη περίμετρο κεφαλής και υστέρηση στη νευρολογική ανάπτυξη, αλλά υπάρχουν ευτυχώς εξαιρετικές θεραπευτικές επιλογές που περιλαμβάνουν την τοποθέτηση ειδικής βαλβίδας παροχέτευσης και -σε επιλεγμένες περιπτώσεις- τη θεραπεία με τη χρήση ενδοσκοπίου.

Οι όγκοι εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης είναι μια ετερογενής ομάδα παθήσεων για τις οποίες υπάρχει πλέον η δυνατότητα πλήρους και συχνά ελάχιστα επεμβατικής αφαίρεσης, αξιοποιώντας κατά περίπτωση τις δυνατότητες της νευροπλοήγησης και νευροπαρακολούθησης, προκειμένου να εξασφαλισθεί η θεραπεία και η άριστη κλινική εικόνα.

Το σύνδρομο Chiari χαρακτηρίζεται από προβολή δομών του εγκεφάλου εντός του σπονδυλικού σωλήνα και αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, έχει σαν αποτέλεσμα μια προοδευτικά εξελισσόμενη βαριά νευρολογική σημειολογία. Αντιθέτως, η έγκαιρη διάγνωση και σωστή χειρουργική αντιμετώπιση επιτρέπουν μια απολύτως φυσιολογική ζωή.

Η μυελομηνιγγοκήλη χαρακτηρίζεται από διαταραχή στο σχηματισμό της σπονδυλικής στήλης, συνηθέστερα στην οσφυοιερά της μοίρα, με αποτέλεσμα έκτοπη θέση του νωτιαίου μυελού και των νευρικών ριζών. Οι συνέπειες μπορούν να είναι τραγικές, αφού ενδεχόμενη αδυναμία διάγνωσης ή ανεπαρκής αντιμετώπισή της, οδηγεί σε παράλυση άκρων και αδυναμία ελέγχου των λειτουργιών της κύστης και του εντέρου. Αντιθέτως, σε έμπειρα χέρια είναι επίσης απολύτως εφικτή η πλήρης αποκατάσταση.

Αξίζουν, επίσης αναφοράς η συριγγομυελία (παθολογική κοιλότητα εντός του νωτιαίου μυελού), η σκολίωση και η σπαστικότητα. Η τελευταία είναι μάλιστα ιδιαίτερα συχνή σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση ή άλλο βεβαρυμμένο νευρολογικό ιστορικό και η αντιμετώπισή της επιτρέπει καλύτερη ποιότητα ζωής στους μικρούς ασθενείς, καθώς και την ευκολότερη φροντίδα τους.

Τέλος, με τη συνεργασία κρανιοπροσωπικού χειρουργού, επίσης εκπαιδευμένου στις ΗΠΑ, αντιμετωπίζουμε σε όλο το εύρος των πολύπλοκων παραλλαγών της την κρανιοσυνοστέωση, δηλαδή την πρόωρη σύγκλειση των σημείων όπου φυσιολογικά ενώνονται τα επιμέρους οστά του κρανίου, με συνέπεια τη διαταραχή της ανάπτυξης της κεφαλής. Το αποτέλεσμα είναι η αποκατάσταση ακόμη και έντονων δυσμορφιών, με τη σημασία αυτού να μην περιορίζεται αποκλειστικά στο αισθητικό όφελος, αλλά και στη νευρολογική ανάπτυξη.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι, πολύ συχνά, οι ανωτέρω διαγνώσεις γίνονται προγεννητικά, ενώ περιγράφονται ενδεικτικά δεδομένου ότι είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε το πλήρες φάσμα των παιδονευροχειρουργικών παθήσεων. Αποτελεί δε αρχή μας η επιλογή της χειρουργικής λύσης μόνο αν έχουμε εξαντλήσει κάθε άλλη ασφαλή θεραπευτική επιλογή.

Το υψηλό υλικοτεχνικό επίπεδο των χειρουργείων του ΙΑΣΩ Παίδων, επιτρέπει την κατά περίπτωση αξιοποίηση χειρουργικού μικροσκοπίου, ενδοσκοπίου, νευροπλοήγησης και νευροπαρακολούθησης, και συνδυάζεται με την υποστήριξη του εκπαιδευμένου νοσηλευτικού προσωπικού, των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας Παίδων και Νεογνών, καθώς και επίλεκτων ιατρών όλων των παιδιατρικών υποειδικοτήτων.

Ως αποτέλεσμα, υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής σύγχρονων θεραπευτικών πρωτοκόλλων και πλήρους υποστήριξης εξειδικευμένων επεμβάσεων, με την αναγκαία στοχευμένη μετεγχειρητική φροντίδα ώστε να εξασφαλίζονται θαυμάσια αποτελέσματα.

Οι ανωτέρω παθήσεις έχουν συνήθως ιδιαίτερα αυξημένο βαθμό χειρουργικής δυσκολίας και εν δυνάμει καταστροφικές συνέπειες αν δεν διαγνωσθούν έγκαιρα ή δεν αντιμετωπισθούν σωστά. Ωστόσο, η ορθή προσέγγιση και η επιτυχής θεραπεία, θέλουμε να βεβαιώσουμε από τη μακρά εμπειρία μας, ότι επιτρέπουν στους μικρούς ασθενείς μια ζωή με πλήρη και φυσιολογική λειτουργικότητα.