Μυοκαρδίτιδα: Συμπτώματα, Αιτίες και Θεραπεία για τη Φλεγμονή της Καρδιάς

Τί είναι η μυοκαρδίτιδα;

Η μυοκαρδίτιδα είναι μια φλεγμονή του μυοκαρδίου, δηλαδή του μυϊκού ιστού της καρδιάς, που ευθύνεται για τη συστολή και διαστολή της καρδιάς ώστε να εξασφαλίζεται η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα. Πρόκειται για μια δυνητικά σοβαρή αλλά συχνά υποεκτιμημένη πάθηση, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και να προκαλέσει από ήπια συμπτώματα έως και καρδιακή ανεπάρκεια ή αιφνίδιο θάνατο.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Η μυοκαρδίτιδα προκαλείται συχνότερα από ιογενείς λοιμώξεις, όπως αυτές που προκαλούνται από τον ιό της γρίπης, τον κορονοϊό (SARS-CoV-2), τους εντεροϊούς (π.χ. Coxsackie B), τον ιό του έρπητα και άλλους. Σε μικρότερο ποσοστό, μπορεί να οφείλεται σε βακτηριακές, παρασιτικές ή μυκητιασικές λοιμώξεις. Εκτός από λοιμώξεις, η μυοκαρδίτιδα μπορεί να είναι αποτέλεσμα αυτοάνοσων παθήσεων (όπως ο λύκος ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα), αλλεργικών αντιδράσεων σε φάρμακα ή ακόμα και τοξινών όπως το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της μυοκαρδίτιδας ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Σε ήπιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι σχεδόν ασυμπτωματική ή να προκαλεί γενικά συμπτώματα όπως κόπωση, πυρετό, πόνο στο στήθος και δύσπνοια. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της καρδιάς, οδηγώντας σε συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας όπως οίδημα στα άκρα, αίσθημα παλμών, ταχύπνοια και λιποθυμικά επεισόδια. Μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν αρρυθμίες ή ακόμη και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, ειδικά εάν δεν υπάρξει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Διάγνωση

Η διάγνωση της μυοκαρδίτιδας βασίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex), οι αιματολογικές εξετάσεις (όπως οι τρανσαμινάσες, τροπονίνη και δείκτες φλεγμονής) και η μαγνητική τομογραφία καρδιάς (MRI) αποτελούν σημαντικά εργαλεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία μυοκαρδίου για την οριστική διάγνωση, ιδιαίτερα όταν η αιτιολογία δεν είναι σαφής ή η κατάσταση επιδεινώνεται.

Αντιμετώπιση και Πρόγνωση

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα και την αιτία της πάθησης. Σε ήπιες περιπτώσεις, η ξεκούραση, η παρακολούθηση και η υποστηρικτική φαρμακευτική αγωγή (όπως αντιφλεγμονώδη ή αγωγή για τα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας) μπορεί να επαρκούν. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, απαιτείται νοσηλεία, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χορηγούνται ανοσοκατασταλτικά ή αντιιικά φάρμακα. Σπάνια, μπορεί να απαιτηθεί μηχανική υποστήριξη της κυκλοφορίας ή ακόμα και μεταμόσχευση καρδιάς.

Η πρόγνωση είναι γενικά καλή σε ήπιες περιπτώσεις, αλλά μπορεί να είναι φτωχή αν η φλεγμονή οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη του μυοκαρδίου. Ορισμένοι ασθενείς αναπτύσσουν χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια ή διατατική μυοκαρδιοπάθεια.

Συμπέρασμα

Η μυοκαρδίτιδα είναι μια σοβαρή αλλά διαχειρίσιμη πάθηση όταν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, η σωστή διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόγνωση. Η ενημέρωση και η πρόληψη των λοιμώξεων που μπορεί να την προκαλέσουν αποτελούν σημαντικά βήματα για την προστασία της καρδιακής υγείας. 

Κουτράκης Κωνσταντίνος Καρδιολόγος, Επιμελητής Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας