4η Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας

Ανδρομάχη – Ειρήνη Μπάλλα
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας (WOF) κήρυξε την 4η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας (World Obesity Day), με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις επιδημικές διαστάσεις που έχει πάρει η παχυσαρκία σήμερα. Αρχικά η Παχυσαρκία είναι ασθένεια, μια σύνθετη και πολύπλοκη νόσος που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, οδηγώντας σε μείωση του προσδόκιμου ζωής και αυξημένα προβλήματα υγείας. Οι άνθρωποι που ζουν με παχυσαρκία έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν άλλες χρόνιες ασθένειες όπως διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα και κάποιες μορφές καρκίνου. Επίσης είναι γεγονός πως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για επιπλοκές από covid -19, καθώς τα παχύσαρκα άτομα έχουν διπλάσιες σχεδόν πιθανότητες για νοσηλεία στη ΜΕΘ. Ένας απλός τρόπος εκτίμησης της παχυσαρκίας είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), που εκφράζει το πηλίκο του σωματικού βάρους σε κιλά προς το τετράγωνο τους ύψους σε μέτρα. Ένα άτομο χαρακτηρίζεται λιποβαρές με ΔΜΣ < 18,5, φυσιολογικό με 18,5-25,0, υπέρβαρο με 25-30 και παχύσαρκο με ΔΜΣ > 30 (30-35 στάδιο I, 35-40 στάδιο II, > 40 στάδιο III).

Μέσα από έρευνες υπολογίζεται ότι 800 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με την παχυσαρκία. Προβλέπεται δε ότι μέχρι το 2025 πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και πάνω από 170 εκατομμύρια θα νοσήσουν σοβαρά.

Παρά το γεγονός ότι η πανδημία του κορονοϊού μονοπωλεί τον τελευταίο χρόνο το ενδιαφέρον και την προσοχή του κόσμου, είναι σημαντικό να γίνει αναφορά σε αυτό το τεράστιο ιατρικό πρόβλημα της εποχής μας, που είναι η παχυσαρκία. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας κρούει και πάλι τον κώδωνα του κινδύνου σε σχέση με την παχυσαρκία και τα προβλήματα που απορρέουν από αυτή. Αδιαμφισβήτητα η πανδημία φαίνεται να αποτελεί μια νέα παράμετρος που έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του σωματικού βάρους κυρίως λόγω των περιοριστικών μέτρων, του αποκλεισμού και της απομόνωσης που έχει επικρατήσει όλο αυτό το διάστημα.

Παρόλη την πρόοδο που έχει γίνει, η συγκεκριμένη ασθένεια εξακολουθεί να τυγχάνει ουσιαστικής παρερμηνείας και οι ασθενείς εξακολουθούν να είναι στιγματισμένοι από την κοινωνία και το περιβάλλον. H προκατάληψη, με ότι αυτό συνεπάγεται, αποτελεί το σημαντικότερο εμπόδιο στην πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου. Πολλοί θεωρούν την παχυσαρκία ως συνειδητή επιλογή τρόπου ζωής, κατηγορώντας τα άτομα για έλλειψη βούλησης, αδυναμία ή αδράνεια να την αντιμετωπίσουν με σωστή διατροφή και άσκηση. Οι κατηγορίες αυτές δεν προέρχονται μόνο από τον κόσμο, που ίσως έχει ελλιπή ιατρική γνώση, αλλά ακόμη και από επαγγελματίες υγείας που βλέπουν και αντιμετωπίζουν το σοβαρό αυτό πρόβλημα εντελώς επιφανειακά.

Η επιτυχημένη διαχείριση της παχυσαρκίας χρήζει πολυπαραγοντικής προσέγγισης και προφανώς δεν αντιμετωπίζεται επιφανειακά. Αναγνωρίζεται πλέον από την πλειοψηφία των επαγγελματιών υγείας ως μία πολύπλοκη χρόνια ασθένεια που οι γενετικοί, οι ορμονικοί, οι περιβαλλοντικοί και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε μια ολοκληρωμένη διαχείριση βάρους.

Ο ρόλος της διατροφής και της άσκησης στη διαχείριση της παχυσαρκίας είναι καίριο και αναπόσπαστο κομμάτι όλων των παρεμβάσεων για την εξασφάλιση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Οι ασθενείς με παχυσαρκία αξίζουν να έχουν υποστήριξη αλλά και πρόσβαση σε ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες για βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της ζωής τους. Παρόλο που έρευνες έχουν δείξει ότι 80-90% των ανθρώπων με παχυσαρκία που χάνουν βάρος με τη διατροφή και την άσκηση, επανακτούν σύντομα τα περιττά κιλά τους, αξίζει να αναφερθεί πως η σχετικά μικρή απώλεια βάρους της τάξεως 5-10% μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία και την ποιότητα της ζωής τους. Για την παχυσαρκία και ιδιαίτερα για τη νοσογόνο ή σοβαρή παχυσαρκία τονίζεται ότι η χειρουργική επέμβαση είναι αποδεδειγμένα η πιο αποτελεσματική διαθέσιμη θεραπεία, αλλά δυστυχώς σπάνια υιοθετείται.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας είναι υποχρέωσή μας να σταθούμε ενάντια στην προκατάληψη και να προσφέρουμε μέσα από την εξειδίκευση και την εμπειρία την κατάλληλη θεραπεία με μακροχρόνια αποτελέσματα για κάθε συνάνθρωπό μας που θα ζητήσει βοήθεια.

5 ΒΗΜΑΤΑ και συμβουλές για ένα υγιές Βάρος

1. Αξιολόγησε την ετοιμότητά σου για αλλαγή.
   Εστίασε στα δικά σου κίνητρα, πιθανά εμπόδια που σε ωθούν ή σε εμποδίζουν κάθε φορά που ετοιμάζεσαι για μια αλλαγή
2. Θέσε συγκεκριμένους και εφικτούς στόχους
   Πρόσεχε! Μην επιλέξεις κάποιον ανορθόδοξο τρόπο απώλειας βάρους. Ένας επιθυμητός ρυθμός απώλειας βάρους είναι συνήθως 2-4 κιλά το μήνα.
3. Αναζήτησε βοήθεια στην προσπάθειά σου.
   Ζήτησε τη βοήθεια ενός ειδικού Διαιτολόγου– Διατροφολόγου αλλά και την υποστήριξη του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος που είναι εξίσου σημαντική.
4. Κάνε μικρές και σταθερές αλλαγές στην καθημερινότητά σου.
   Το μυστικό είναι να γίνουν μικρές αλλαγές για μεγάλη διάρκεια. Αλλαγές, όπως οργάνωση στα γεύματα, περισσότερα φρούτα και λαχανικά, περισσότερη άσκηση, καλύτερος ύπνος και συντονισμένα ωράρια στα γεύματα, θα βοηθήσουν αρκετά!
5. Παρακολούθησε την πρόοδό σου και αξιολόγησε την προσπάθειά σου σαν ένα 3χρονο παιδί
   Η αυτοπαρακολούθηση και η αυτοαξιολόγηση διατηρεί συνεχώς ενεργό το κίνητρο και συντελεί στη σταδιακή προσέγγιση του στόχου. Φυσικά, πρέπει να είμαστε επιεικείς και όχι αυστηροί με τον εαυτό μας και την προσπάθειά μας.