Πολυκυστικές Ωοθήκες και Υπογονιμότητα
Φιλίππου Παναγιώτα MD, Msc
Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Εξειδίκευση σε Υπογονιμότητα, Εξωσωματική (IVF)
Homerton University Hospital, London, UK
Diploma Εμβρυομητρικής Ιατρικής
Kings College Hospital, London, UK
Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Δεν είναι λίγες οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες. Περίπου μία στις δέκα γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας εμφανίζουν το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ). Το ΣΠΩ πήρε το όνομά του από το γεγονός πως οι περισσότερες ασθενείς έχουν ωοθήκες μεγαλύτερες από τις συνηθισμένες και στην περιφέρειά τους εμφανίζουν περισσότερα από 12 ωοθυλάκια μεγέθους έως 8mm που μοιάζουν με κύστις.
Το ΣΠΩ συνδέετε άμεσα με ορμονικές διαταραχές και μεταβολικά προβλήματα που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία αλλά και την γονιμότητά. Πιο αναλυτικά, οι ορμονικές διαταραχές περιλαμβάνουν αυξημένα ανδρογόνα και πολύ συχνά αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να εμφανίζουν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα: Μη σταθερή περίοδο, σάκχαρώδη διαβήτη ή παθολογική καμπύλη ανοχής γλυκόζης πριν τα 40, υψηλή αρτηριακή πίεση, τριχοφυΐα, ακμή, αύξηση βάρους, λιπαρότητα δέρματος, αδύνατα μαλλιά, πυελικό πόνο, κηλίδες στο δέρμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα ¨κακής¨ χοληστερίνης και χαμηλά ¨καλής χοληστερίνης, κατάθλιψη και άπνοια ύπνου. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν πιο αυξημένο ρίσκο για καρδιακή προσβολή και πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου. Ιδανικά, τα συμπτώματα θα πρέπει να ελεγχθούν νωρίς και να αντιμετωπιστεί το σύνολο των διαταραχών.
ΣΠΩ & ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Το ΣΠΩ εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες τις ίδιας οικογένειας (κόρες, αδελφές), γεγονός που αποδεικνύει πως υπάρχει γονιδιακός παράγοντας, χωρίς φυσικά αυτό να είναι απόλυτο. Η διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών γίνεται με φυσική εξέταση, με υπέρηχο έσω γεννητικών οργάνων με το γυναικολογικό ιστορικό της ασθενούς και ίσως κάποιες φορές να χρειαστουν και κάποιες ορμονολογικές εξετάσεις. Όταν οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχουν μεγάλα διαστήματα χωρίς έμμηνο ρύση, το πιθανότερο είναι ότι οι κύκλοι είναι ανωοθυλακιορρηκτικοί. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε ωορρηξία (απελευθέρωση ώριμου ωαρίου) με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στη σύλληψη και στην αναπαραγωγή. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλή θα ήτανε η συμβουλευτική από ένα ειδικό.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υπογονιμότητας σε μια γυναίκα με ΣΠΩ. Σε αρκετές περιπτώσεις η απώλεια βάρους είναι απαραίτητη γιατί βοηθάει στην καλύτερη ρύθμιση των ορμονών και την επαναφορά της ωοθυλακιορρηξίας. Φαρμακευτικά, υπάρχουν σκευάσματα τα οποία βοηθούν στην σταθεροποίηση του κύκλου. Σε δύσκολες περιπτώσεις υπογονιμότητας μπορεί να χρειαστεί να χορηγηθούν ενέσιμά ορμονικά φάρμακα και σε κάποιες άλλες να συσταθεί η λύση την εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF). Σίγουρα πάντως υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης της υπογονιμότητας.
ΣΠΩ & ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να έχουν οι επιπλοκές και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για αποβολή, ζαχαρώδη διαβήτη κύησης και προεκλαμψία. Τα μωρά που γεννιούνται από μητέρες με ΣΠΩ έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα σοβαρής νεογνικής νοσηρότητας. Τις περισσότερες φορές τέτοια προβλήματα εμφανίζονται σε πολλαπλές κυήσεις. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες θα πρέπει να είναι ενήμερες και να ακολουθούν έναν υγιή τρόπο ζωής με διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, άσκηση και αποφυγή διατροφής με αυξημένη ζάχαρη.