Χειρουργική Αντικατάσταση Αορτικής Βαλβίδος
Αριστείδης Αργυρούλης MD, PhD, ISMICS
Καρδιοχειρουργός
Εξειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς επι δεκαετίας στη Γερμανία
Universitätsklinikum Düsseldorf / Herzzentrum Duisburg
Συνεργάτης Thorax Heart ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Η στένωση της αορτικής βαλβίδος είναι μία από τις πιο συχνές καρδιοαγγειακές παθήσεις στον κόσμο. Πρόκειται για γήρανση του ιστού της βαλβίδας, διαμέσου της οποίας το οξυγονωμένο αίμα ρέει προς το υπόλοιπο σώμα, και συνήθως οφείλεται σε εναπόθεση ασβεστίου. Έχει δε ως αποτέλεσμα τον σοβαρό περιορισμό της ικανότητας της καρδιάς να εξωθεί την απαιτούμενη ποσότητα αίματος στην κυκλοφορία ώστε να τροφοδοτήσει επαρκώς τον οργανισμό.
Κατά τη σωματική άσκηση συνεπώς, η καρδιά υπερλειτουργεί με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ενεργειακές της ανάγκες και κατά συνέπεια η ανάγκη για την παροχή αίματος προς τον καρδιακό μυ. Έτσι προκαλείται πόνος στο στήθος, δύσπνοια, ζάλη μέχρι και απώλεια αισθήσεων.
Η στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι μία προοδευτική και απειλητική για τη ζωή πάθηση. Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν υποβληθεί σε άμεση θεραπεία, μετά την εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων, η κατάστασή του μπορεί να επιδεινωθεί, και η θνητότητα της πάθησης είναι πολύ μεγάλη. Ακόμη και ασυμπτωματικοί ασθενείς με σοβαρή αορτική στένωση παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο επιπλοκών, ο οποίος υπολογίζεται σε 75% εντός τριών ετών, εάν δεν αντιμετωπισθούν άμεσα.
Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να αντιμετωπίζει την πάθηση. Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας η οποία μπορεί να γίνει χειρουργικά.
Η αορτική στένωση αποτελεί τον κυριότερο λόγο καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων παγκοσμίως. Αιτία αυτής της κατάστασης είναι ότι η στένωση της αορτικής βαλβίδας αποτελεί την πιο συχνή βαλβιδική νόσο των ενηλίκων, μια ασθένεια από την οποία πάσχει περίπου το 5% του πληθυσμού ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών.
Εξαιτίας του αυξημένου κινδύνου της καρδιακής ανακοπής, συστήνεται η άμεση αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων. Η αλλαγή της βαλβίδας με ανοικτή, καρδιοχειρουργική επέμβαση σώζει ζωές, και πραγματοποιείται συχνά, καθώς αποτελεί τον κυριότερο λόγο καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιούνται άνω των 30.000 χειρουργικών αντικαταστάσεων αορτικής βαλβίδος ετησίως. Αυτή η εγχείρηση, έχει μικρά ποσοστά επιπλοκών και πολύ καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας εφαρμόζεται σε ασθενείς που υποβάλλονται σε σειρά εξετάσεων προκειμένου να ελεγχθεί αν είναι κατάλληλοι για να χειρουργηθούν. Για τη διενέργεια της επέμβασης με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια, επιβάλλεται ένας στοχευμένος προγραμματισμός της επέμβασης καθώς και ο κατάλληλος προεγχειρητικός έλεγχος.
Η επέμβαση πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα και απαιτεί την παρουσία μιας καρδιοχειρουργικής ομάδας καθώς και την συνεργασία καρδιοαναισθησιολόγων και εξειδικευμένου προσωπικού. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι επίσης και η νοσηλεία των ασθενών σε εξειδικευμένη μονάδα εντατικής θεραπείας τουλάχιστον για τις πρώτες μετεγχειρητικές ώρες.
Υπό γενική αναισθησία ο καρδιοχειρουργός απομακρύνει την επασβεστωμένη βαλβίδα και εμφυτεύει μια καινούργια μεταλλική ή βιοπροσθετική βαλβίδα. Η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών είναι χαμηλή εφόσον η επέμβαση πραγματοποιηθεί από μια έμπειρη και εξειδικευμένη ομάδα ιατρών και νοσηλευτών. Οι ασθενείς αναρρώνουν σύντομα από την επέμβαση. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο συνολικά περίπου για μια εβδομάδα. Η βελτίωση των καρδιολογικών συμπτωμάτων είναι συνήθως άμεση και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σύντομα στις δραστηριότητές του.
Η ποιότητα ζωής του μεγαλύτερου ποσοστού ασθενών βελτιώνεται άμεσα μετά την επέμβαση, καθώς οξυγονωμένο αίμα ρέει χωρίς εμπόδια, χάρη στη νέα αορτική βαλβίδα, από τη καρδιά στο υπόλοιπο σώμα. Συμπτώματα, όπως πόνος στο στήθος, ζάλη και δύσπνοια εξασθενούν, ενώ η ενεργητικότητα στη καθημερινή ζωή βελτιώνεται δραστικά.