Χριστούγεννα & Σακχαρώδης διαβήτης

Ενδοκρινολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Διαβητολογικό Κέντρο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Το τελευταίο που θα χρειαζόταν κάποιος να ακούσει κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, είναι στοιχεία για τις επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη και επιπλήξεις όσον αφορά τον τρόπο ζωής του.

Αντ΄ αυτού, διακατεχόμενος από το πνεύμα των εορτών, νομίζω πως θα ήταν πιο χρήσιμο να αναφερθούμε στην σχέση του σακχαρώδη διαβήτη με τα Χριστούγεννα και να προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τυχόν διαφορές που ανακύπτουν στη διαχείριση και αντιμετώπιση του μεταβολικού νοσήματος κατά την ειδική αυτή περίοδο.

Από έρευνες παρατήρησης έχει διαπιστωθεί πως ο Ιανουάριος και ειδικά η περίοδος γύρω από τα Χριστούγεννα αποτελεί τον κατεξοχήν μήνα απορρύθμισης όχι μόνο του σακχάρου, αλλά και των λιπιδίων.

 

Angus G. Jones et al. Dia Care 2014;37:e98-e99

Ο ΣΔ μπορεί να επιφέρει αρκετές δυσκολίες στην ήδη πολυάσχολη ζωή μας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των διακοπών. Μπορεί να είναι μια αρκετά στρεσσογόνος περίοδος για όλους, αλλά μην ξεχνάτε πως μπορεί επίσης να είναι μια πολύ όμορφη και μαγική στιγμή επίσης. Δεν πρέπει να αφήνουμε τον ΣΔ να ανατρέπει όλα μας τα πλάνα και να έρχεται σε αντιδιαστολή με το χριστουγεννιάτικο πνεύμα μας. Το βασικό που χρειαζόμαστε είναι ένα καλό πλάνο για τα εορταστικά γεύματα και γνώση του πότε θα πρέπει να μετράμε και πώς να ερμηνεύουμε τις μετρήσεις αυτές.

Ορισμένοι ασθενείς με ΣΔ με ρωτάνε ποιο είναι το μεγάλο θέμα αν το σάκχαρο ανεβεί λίγο παραπάνω ή αν το βάρος τους αυξηθεί λίγα κιλά κατά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές τους. Προτάσσουν μάλιστα το επιχείρημα πως θα περιορίσουν το φαγητό και θα βελτιώσουν τις μετρήσεις τους αμέσως μετά το τέλος των εορτών. Από μία άποψη, έχουν δίκιο. Αν είσαι σε καλή γενική κατάσταση, έχεις ένα ικανοποιητικό γλυκαιμικό δείκτη καθ’ όλη την προηγούμενη περίοδο και δεν υπάρχουν συννοσηρότητες, τότε δύο ή τρεις ημέρες επιδιδόμενοι λίγο περισσότερο στο όμορφο χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν αποτελεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Είναι η χρονική διάρκεια καθώς και η συχνότητα της “γευστικής” αυτής χαλάρωσης που διαδραματίζουν βασικό ρόλο στο ποιες και πόσο σοβαρές θα είναι οι επιπτώσεις στον οργανισμό. Είναι γνωστό πως οι διακοπές μπορούν πολύ εύκολα να επεκταθούν πολύ πέρα από το τριήμερο της Πρωτοχρονιάς, με συνέπεια οι κακές διατροφικές συνήθειες να οδηγήσουν σε ολοένα και αυξημένες τιμές γλυκόζης και αύξηση σωματικού βάρους.

Κάποιες συμβουλές όσον αφορά τη σωστή διαχείριση του σακχάρου κατά την εορταστική περίοδο είναι οι ακόλουθες:

α) Φτιάξτε ένα πλάνο σχετικά με το χρονικό διάστημα που σκοπεύετε να βγείτε από το συνηθισμένο σας πρόγραμμα. Όσο χαλαροί πρόκειται να είστε στο γιορτινό τραπέζι, τόσο αυστηροί οφείλετε να είστε με την τήρηση του πλάνου και των χρονικών ορίων που έχετε θέσει (ή σας έχουν θέσει) εξ αρχής. Να θυμάστε πως η απόλαυση των χριστουγεννιάτικων εδεσμάτων είναι μεγαλύτερη όταν γνωρίζετε από πριν πως θα είναι πολύ περιορισμένη.

β) Δεν πρέπει να ξεχνάτε τις αυτομετρήσεις σας, όσο σίγουροι και αν είστε πως οι τιμές σας θα είναι πολύ αυξημένες συγκριτικά με αυτές που συνηθίζατε να έχετε. Μην φοβάστε τον έλεγχο. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώνετε ο ίδιος την επίδραση κάποιων συγκεκριμένων φαγητών στον οργανισμό σας ώστε να τα αποφεύγετε σε όλη την υπόλοιπη περίοδο. Παράλληλα όμως, με το συχνό έλεγχο μπορείτε να κάνετε τροποποιήσεις τόσο στη φαρμακευτική σας αγωγή (ειδικά σε αυτούς που λαμβάνουν ινσουλίνη), όσο και στις υπόλοιπες δραστηριότητες της ημέρας σας (πχ, να περπατήσετε περισσότερο ή να μειώσετε τους υδατάνθρακες στο επόμενο γεύμα σας).

γ) Μην παραλείπετε βασικά γεύματα όσο και αν το χριστουγεννιάτικο πλάνο σας είναι γεμάτο με δευτερεύουσες υποχρεώσεις τις οποίες βρίσκετε την ευκαιρία να τις υλοποιήσετε αυτή την περίοδο. Το μόνο που καταφέρνετε είναι να αυξάνετε την πείνας σας και το αίσθημα της βουλιμίας στο αμέσως επόμενο γεύμα σας με άσχημες συνέπειες στην προσπάθεια ρύθμισης του σακχάρου σας. Επιπρόσθετα, οι ινσουλινοθεραπευόμενοι αυξάνουν την πιθανότητα υπογλυκαιμίας μένοντας αρκετές ώρες χωρίς λήψη φαγητού.

δ) Η επαρκής ενυδάτωση θα πρέπει να είναι στο καθημερινό σας πρόγραμμα καθώς βοηθάει τόσο στην αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας όπως και ενισχύει το αίσθημα της γαστρικής πλήρωσης (ειδικά αν προηγείται λίγων λεπτών από το επόμενο γεύμα) ώστε να τρώμε μικρότερες μερίδες .

ε) Η φαρμακευτική αγωγή, τόσο στα δισκία όσο και στην ινσουλίνη δεν θα πρέπει να αμελείται σε καμία περίπτωση.

στ) Οι διακοπές για πολλούς σημαίνει ελεύθερος χρόνος και στο πλαίσιο αυτό δεν είναι σπάνιο να επιδοθούμε σε αθλητικές δραστηριότητες τις οποίες δεν είχαμε το χρόνο να κάνουμε όλη την προηγούμενη περίοδο. Να θυμάστε λοιπόν πως πριν την άσκηση είναι απαραίτητο να ελέγχετε πάντα τα επίπεδα του σακχάρου σας. Αν είναι κάτω από 100mg/dl ίσως είναι αναγκαίο να πάρετε ένα σνακ με υδατάνθρακα πριν την άσκηση και πάντα κατά τη διάρκεια της γυμναστικής να κουβαλάτε μαζί σας ένα σνακ κατά προτίμηση σε gel ή υγρής μορφής για ταχεία απορρόφηση.

Όλες όμως οι παραπάνω συμβουλές δεν μπορούν να ισχύσουν αν ο καθένας μας δεν διαθέτει το ισχυρότερο όπλο για την αντιμετώπιση της Χριστουγεννιάτικής κραιπάλης, που δεν είναι τίποτε άλλο από την καλή διάθεση και την καλή παρέα.

Χαρείτε λοιπόν τα Χριστούγεννα και αφεθείτε στη μαγεία τους.