Ινοαδενώματα

Dr Γεώργιος Καραδαγλής
Μαιευτήρας Γυναικολόγος - Μαστολόγος
Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Χειρουργική Ομάδα Κέντρου Μαστού ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Τι είναι τα ινοαδενώματα;

Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο καλοήθη όγκο του μαστού. Δεν είναι νεοπλασία, δεν προκύπτει δηλαδή από υπέρμετρο πολλαπλασιασμό κυττάρων, αλλά θεωρείται παρέκκλιση της φυσιολογικής διαδικασίας ανάπτυξης, ωρίμανσης και μαρασμού (σε μεγαλύτερη ηλικία) του μαζικού αδένα. Αποτελούνται από συνδετικό και αδενικό ιστό του μαστού. Είναι συχνότερη η εμφάνισή τους σε νεαρή ηλικία και πολύ σπάνια σε γυναίκες στην ή μετά την εμμηνόπαυση.

Είναι συνήθως ανώδυνα, ευκίνητα, συμπαγή, ελαστικά, καλά περιγεγραμμένα με ομαλή επιφάνεια στον απεικονιστικό έλεγχο και δεν έχουν σχέση με το μαζικό αδένα ή το δέρμα. Μπορεί να γίνουν πιο έντονα ψηλαφητά, ίσως και επώδυνα, όταν ο μαστός είναι πρησμένος, συνήθως στο δεύτερο μισό του κύκλου και πριν την περίοδο. Η δημιουργία τους οφείλεται στην ευαισθησία του μαστού στα αυξημένα ορμονικά επίπεδα.

Πώς αναγνωρίζουμε τα ινοαδενώματα;

Ανιχνεύονται εύκολα με το υπερηχογράφημα μαστών, ενώ μπορεί να γίνουν αντιληπτά με την αυτοψηλάφηση. Συνήθως έχουν μέγεθος λίγων εκατοστών, ενώ το μέγεθός τους μπορεί να μεταβληθεί κατά την κύηση, τη γαλουχία ή πριν την εμμηνόπαυση, αφού μεταβάλλονται ανάλογα με τα επίπεδα των οιστρογόνων. Έτσι, συνήθως αυξάνονται ελαφρά σε μέγεθος πριν την περίοδο και αρκετά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Όταν το μέγεθός τους κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά μέχρι και 3 εκατοστά ονομάζονται απλά ινοαδενώματα. Κάποιες φορές μπορεί να πάρουν μεγάλες διαστάσεις και να περάσουν τα 5 εκατοστά, οπότε ονομάζονται γιγάντια ινοαδενώματα. Τα ινοαδενώματα αυτά συνήθως δημιουργούνται στην εφηβεία γι’ αυτό ονομάζονται και νεανικά ινοαδενώματα.

Τα ινοαδενώματα δεν επανεμφανίζονται αν αφαιρεθούν ολοκληρωτικά, αλλά είναι πιθανό μελλοντικά να αναπτυχθεί κάποιο νέο , σε οποιονδήποτε από τους δύο μαστούς.

Πώς αντιμετωπίζονται τα ινοαδενώματα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, καλό είναι να γίνεται προσπάθεια ιστολογικής ταυτοποίησης του ευρήματος. Η καλύτερη μέθοδος για αυτό, είναι η βιοψία με κόπτουσα βελόνη (core biopsy) με ταυτόχρονο υπερηχογραφικό έλεγχο. Η διαδικασία είναι απλή και πολύ καλά ανεκτή, ενώ συνήθως δεν αφήνει ορατές ουλές. Γίνεται με τοπική αναισθησία στο ιατρείο και η ασθενής επιστρέφει κανονικά στις δραστηριότητές της λίγη ώρα μετά.

Τα ινοαδενώματα που είναι μικρά σε μέγεθος (μικρότερα από 2 εκατοστά) τα παρακολουθούμε κάθε εξάμηνο με υπέρηχο και κλινική εξέταση ακόμα και όταν η κυτταρολογική εξέταση έχει επιβεβαιώσει ότι δεν υπάρχει κακοήθεια. Εάν δεν αλλάζουν σε μέγεθος, σχήμα και υφή σταματάμε την εντατική παρακολούθηση και συνεχίζουμε την τακτική παρακολούθηση. Εάν αυξάνονται σε μέγεθος, τα αφαιρούμε χειρουργικά. Τα ινοαδενώματα που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 2 εκατοστά σε γυναίκες πριν την εγκυμοσύνη μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά καθώς η πιθανότητα να μεγαλώσουν στην διάρκεια της εγκυμοσύνης και να γίνουν επώδυνα είναι μεγάλη. Τα ινοαδενώματα που εμφανίζονται σε γυναίκες >30 ετών και έχουν μεγάλο μέγεθος τα ελέγχουμε με βιοψία με κόπτουσα βελόνη (core biopsy) με πολλαπλές λήψεις ιστοτεμαχίων για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν είναι φυλλοειδής όγκος.

Σε περιπτώσεις ανεξήγητης ταχείας αύξησης του μεγέθους είναι απολύτως απαραίτητη η διερεύνηση με βιοψία, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί ο τακτικός έλεγχος, αφού έχει επιβεβαιωθεί ιστολογικά η καλοήθεια του ευρήματος με βιοψία. Η βιοψία μπορεί να γίνει στο ιατρείο με τοπική αναισθησία και πάντα κάτω από ταυτόχρονο υπερηχογραφικό έλεγχο.

Η χειρουργική αφαίρεση των ινοαδενωμάτων γίνεται με γενική αναισθησία με μία μικρή τομή γύρω από την θηλή. Δεν αλλάζει την μορφή του μαστού και δεν αφήνει σημάδι. Τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο υπάρχει μία μικρή σκληρία κάτω από την τομή η οποία όμως μετά από λίγο καιρό υποχωρεί.

Σε νεαρές ηλικίες προτιμάται η χειρουργική αφαίρεση του ινοαδενώματος που έχει αυξητικές τάσεις. Η χειρουργική αφαίρεση ενός ινοαδενώματος είναι σχετικά απλή. Στις περιπτώσεις που το ινοαδένωμα δεν είναι ψηλαφητό, απαιτείται προεγχειρητικός εντοπισμός του με συρμάτινο οδηγό υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία και η ασθενής έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει σπίτι της μία μέρα μετά το χειρουργείο.

Τι θα πρέπει να προσέχετε;

Ακόμη και εάν αποδειχθεί ότι τα μορφώματα στον μαστό σας είναι καλοήθη, δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονται παρακολούθηση. Οι τακτικές προληπτικές εξετάσεις συνεχίζουν να είναι απαραίτητες. Τα ινοαδενώματα του μαστού δεν αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, μπορεί όμως να συνυπάρχουνή να υποκρύπτουν έναν καρκίνο. Γι’ αυτό εάν νομίζετε ότι το μόρφωμα που πιάνετε στο μαστό σας χρόνια τώρα έχει αλλάξει μέγεθος ή ένα νέο μόρφωμα έχει δημιουργηθεί, απευθυνθείτε αμέσως σε ειδικό μαστολόγο.