Ανοσολογία: Ο καθοριστικός ρόλος της στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου

Τον Απρίλιο (22-29) εορτάζουμε και τις Πρωτοπαθείς Ανοσοανεπάρκειες (ΠΑΑ), μια ομάδα περίπου 550 γνωστών γονιδιακών διαταραχών (εγγενή/συμφυή Λάθη Ανοσίας) με μεγάλο εύρος κλινικών εκδηλώσεων και βαρύτητας συμπτωμάτων.

Οι άνθρωποι με ΠΑΑ συνήθως δεν αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά π.χ. παθογόνους μικροοργανισμούς και εμφανίζουν λοιμώξεις που αρχικώς μπορεί να φαίνονται απλές ασθένειες, που όμως στη συνέχεια χρονίζουν ή συνοδεύονται από επιπλοκές ή άλλες εκδηλώσεις που είναι δύσκολο να θεραπευτούν. Ακόμη, όχι σπάνια, εκδηλώνουν αλλεργικό, αυτοάνοσο, αυτοφλεγμονώδες νόσημα ή λεμφοϋπερπλασία – κακοήθεια. Η ΠΑΑ είναι νόσος πολύπλοκη, δυσκολοδιάγωστη, συχνά με εκδηλώσεις από περισσότερα του ενός συστήματα και  απαιτεί συνεργασία πολλών ειδικοτήτων.

Το φυσιολογικό ανοσιακό σύστημα έχει εκπαιδευθεί στο να αναγνωρίζει και ανέχεται τα δικά μας στοιχεία, να αναγνωρίζει «αθώα» ξένα, με τα οποία μπορούμε να συμβιώσουμε και να αναγνωρίζει, ελέγχει και να αντιδρά αναλόγως στα επικίνδυνα ξένα στοιχεία/«εισβολείς», ώστε να είμαστε νικητές – υγιείς. Όμως αυτοί οι μηχανισμοί δεν λειτουργούν σ’ όλους τους ανθρώπους και όλες τις φορές. Κάποιοι «αγωνιζόμαστε» να ανακάμψουμε από φαινομενικά ήπιες λοιμώξεις.

Θα λέγαμε ότι η δομή, οργάνωση και αρμονική λειτουργία του ανοσιακού συστήματος προσομοιάζει συμφωνικής ορχήστρας, στην οποία, όταν τα διάφορα όργανα δεν είναι σωστά συγχρονισμένα, το τελικό αποτέλεσμα έχει παραφωνίες ή/και κακοφωνίες.

Το πρωταρχικό μήνυμα της εβδομάδας για τις Πρωτοπαθείς Ανοσοανεπάρκειες είναι: 

«Έλεγχος - Διάγνωση -  Θεραπεία»

ενώ ειδικότερα για το 2024 τα μηνύματα είναι: 

• πρόσβαση όλων των ασθενών με ΠΑΑ στη φροντίδα υγείας παγκοσμίως
• ας κάνουμε πραγματικότητα την έγκαιρη διάγνωση & την άμεση πρόσβαση σε ποιοτική θεραπεία σ΄ όλο τον κόσμο

και αφιερώνεται:

Στη μνήμη της Vicki Modell, συνήγορο των ασθενών διεθνώς και συνιδρύτρια της Παγκόσμιας Εβδομάδας για τις ΠΑΑ

Διεθνής Ημέρα Ανοσολογίας

Η Ημέρα της Ανοσολογίας  πρωτοερτάστηκε την 29η Απριλίου 2005 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανοσολογικών Εταιρειών (European Federation of Immunological Societies / EFIS). Από το 2007, η 29η Απριλίου καθιερώθηκε ως Ημέρα Εορτασμού της Ανοσολογίας σ’ όλο τον κόσμο από τη Διεθνή Ένωση Ανοσολογικών Εταιρειών (International Union of Immunological Societies/IUIS).

Επιθυμία είναι οι Ανοσολόγοι να βρεθούν κοντά στην κοινωνία, να αυξηθεί η γνώση της Ανοσολογίας στους ιατρούς, επιστήμονες, επαγγελματίες υγείας, να φθάσει στην κοινωνία και να γίνει κατανοητή η σημασία της για την επίτευξη της υγείας μας.

Σκοπός είναι η ενημέρωση  ώστε να γνωρίζουμε το ρόλο και τη σημασία της Ανοσολογίας στο να είμαστε υγιείς, τόσο ο καθένας μας ξεχωριστά όσο και σε επίπεδο δημόσιας υγείας. Στοχεύει στην έγκαιρη αναγνώριση τυχόν διαταραχής του ανοσοποιητικού/ανοσιακού συστήματος, σε όποιον αυτή υπάρχει, στον κατάλληλο έλεγχο για την έγκαιρη διάγνωση και στην πρόσβαση στην κατάλληλη θεραπεία (Ανοσοθεραπεία) όλων όσων την χρειάζονται, ώστε να έχουν καλή ποιότητα ζωής.

Η Ανοσολογία, θεμελιώδης κλάδος της Ιατρικής, μελετά τις ουσίες, τα κύτταρα και τους μηχανισμούς άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού έναντι βλαπτικών παραγόντων, ώστε να επιτευχθεί η υγιής ισορροπία του εαυτού του και του εαυτού με το περιβάλλον του.

Το πως ο οργανισμός μας θα αντιμετωπίσει λοιμώξεις, αυτοάνοσα, αυτοφλεγμονώδη, αλλεργικά νοσήματα ή κακοήθειες και το πως θα εξελιχθεί η πορεία τους και η έκβαση τους βασίζεται εν πολλοίς στο ανοσιακό μας σύστημα.

Τυχόν λάθος της Ανοσίας οδηγεί σε αδυναμία του οργανισμού να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στα νοσογόνα ερεθίσματα αφού δεν έχει την ικανότητα της παραγωγής και δημιουργίας όλων των απαραίτητων στοιχείων και λειτουργιών για να επιτύχει αποτελεσματική ανοσιακή απάντηση με συνέπεια  δυσλειτουργία – νόσο. 

Η έγκαιρη αναγνώριση των ύποπτων σημείων ελλείματος – δυσλειτουργίας και η σωστή εργαστηριακή προσπέλαση για τη διάγνωσή της υποκείμενης ανοσιακής διαταραχής θα οδηγήσει στην επιλογή θεραπείας/Ανοσοθεραπείας.

Ακόμη, στην Ανοσολογία βασίζεται η ανάπτυξη των εμβολίων και η επιτυχία στις μεταμοσχεύσεις.

Εορτάζουμε την Ανοσολογία για τον καθοριστικό ρόλο της στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου!

Όσον αφορά στη Διεθνή Ημέρα Ανοσολογίας 2024, ο εορτασμός εστιάζει στην έρευνα και μελέτη της Ανοσίας στη νεογνική - βρεφική ηλικία, στην πορεία της ενηλικίωσης και της γήρανσης, όπως και την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στη «διαμόρφωση» του ανοσιακού συστήματος ιδιαιτέρως του νεογνού.

Μαρία Κανάριου, Παιδίατρος – Ανοσολόγος, Διευθύντρια Ανοσολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ Παίδων